Toàn cảnh hội thảo. Ảnh: Đ.K

Ông Hoàng Văn Trường – Phó Chi cục trưởng Chi cục QLTT tỉnh Thanh Hóa cho biết: “Các đối tượng chủ yếu lợi dụng khe hở quy định pháp luật về tổng các chất dinh dưỡng để sản xuất phân bón NPK giả. Ví dụ, tổng 3 chất dinh dưỡng quy định phải đạt trên 70% nhưng vì đạm và kali có giá cao nên các đối tượng hạ tỷ lệ 2 thành phần trên và tăng tỷ lệ lân (giá rẻ) so với công bố tiêu chuẩn hoặc ghi nhãn ngoài bao bì.

Hành vi này bản chất là làm giả phân bón nhưng không đủ cơ sở để xử lý hàng giả mà chỉ xử lý như hàng kém chất lượng. Hoặc một hành vi khác cũng rất phổ biến là trộn sản phẩm giá rẻ vào sản phẩm có thương hiệu được người tiêu dùng ưa chuộng để bán lẻ. Hành vi này rất khó phát hiện và xử lý. Đây chính là hạn chế trong các văn bản pháp luật của nhà nước”.

Ông Trần Thế Mạnh - Chi cục QLTT Hưng Yên cho hay, trên địa bàn Hưng Yên, các đối tượng thường đánh lừa người tiêu dùng bằng việc ghi nhãn mác phân bón mập mờ. Ví dụ, trên bao bì ghi là NPK 16 – 16 – 8, theo cách hiểu thông thường là nitơ 16%, lân 16%, kali 8%, nhưng ở dưới bao bì họ ghi thêm dòng chữ rất nhỏ thành phần chính nitơ 1%, lân 1,5% và kali 1%. “Đây chính là phân bón giả, phân kém chất lượng nhưng chỉ lực lượng chức năng mới phát hiện ra còn người tiêu dùng là nông dân thì khó mà biết được” - ông Mạnh nói.

Đại diện doanh nghiệp, Tổng Công ty Phân bón và Hoá chất Dầu khí (PVFCCo, nhà sản xuất kinh doanh phân bón Phú Mỹ) chia sẻ kinh nghiệm của mình, đó là vừa “xây” vừa “chống”. “Xây” là liên tục có các hoạt động củng cố thương hiệu, đặc biệt là công tác tuyên truyền tới các đại lý và bà con nông dân về các dấu hiệu nhận biết hàng chính hãng, phân biệt với hàng giả, hàng nhái, cũng như các hệ lụy, thiệt hại không đáng có khi kinh doanh hoặc sử dụng sản phẩm giả, nhái. “Chống” là sử dụng các công cụ pháp lý để đấu tranh với các cá nhân, đơn vị có các hành vi làm hàng giả, hàng nhái hoặc xâm phạm sở hữu trí tuệ.

Cách tốt nhất để ngăn chặn sản xuất phân bón giả, kém chất lượng, theo đại diện PVFCCo, trước hết nên gặp gỡ trực tiếp, tuyên truyền, giải thích để doanh nghiệp tự nhận thức được hành vi vi phạm và tự nguyện khắc phục. Chỉ khi nào doanh nghiệp né tránh hợp tác thì mới cần biện pháp mạnh hơn là phối hợp với các cơ quan quản lý nhà nước để xử lý theo pháp luật. 

Các đại biểu đều cho rằng mức xử phạt còn nhẹ, thấp hơn rất nhiều so với lợi nhuận thu được nên thiếu tính răn đe. Các doanh nghiệp cũng bày tỏ mong muốn các chi cục QLTT tăng cường kiểm tra, xử phạt các đơn vị sản xuất, kinh doanh phân bón giả, kém chất lượng để bảo vệ các cơ sở sản xuất, kinh doanh chân chính cũng như người tiêu dùng, lập lại trật tự thị trường, tạo dựng môi trường kinh doanh lành mạnh.