Chùm quả điều giống AB 05-08

Song cũng còn nhiều ý kiến phản bác. Cục Trồng trọt vừa phải họp để đánh giá lại 2 giống này.

Nông dân mê

Theo ước tính của các cơ quan chức năng, 2 giống AB29 và AB05-0 đã được trồng trên diện tích lớn tới trên 20.000ha. Ông Trần Trọng Hùng, nông dân ở huyện Cát Tiên, Lâm Đồng cho hay, cả 2 giống đều phát triển tốt, đặc biệt giống AB 05-08 cho thu hoạch khá sớm, trồng 1 năm đã cho trái bói, đậu quả rất dày. Nhờ hạt to, nên cả 2 giống AB29 và AB 05-08 đều được thương lái ưa chuộng và luôn thu mua với giá cao hơn các giống khác từ 2.000 - 3.000đ/kg.

Ông Nguyễn Văn Tú ở ấp 4, xã Sông Trầu, huyện Trảng Bom, Đồng Nai trồng gần 3ha 2 giống điều trên, vụ vừa rồi thu hoạch được tổng cộng gần 9 tấn. 2 giống này cho hạt lớn nên được thương lái thu mua cao hơn các giống khác 500 - 1.000đ/kg.

Còn theo ông Phạm Văn Lưu, Hội Nông dân xã Đăng Hà, huyện Bù Đăng, Bình Phước, trên địa bàn xã đã có 45ha trồng 2 giống AB29 và AB 05-08 đều cho năng suất khá, hạt to, tỷ lệ nhân thu hồi cao (trên 29%), được thương lái trong vùng mua cao hơn khoảng 3.000đ/kg.

Nhiều DN cũng mê 2 giống AB29 và AB 05-08. Bà Phạm Thị Thanh Hòa, Cty TNHH Tiến Đức (huyện Phước Long, Bình Phước) cho biết, Cty đã tiến hành chế biến hạt điều của giống AB 05-08, đạt tỷ lệ nhân thu hồi là 28%. Hạt điều AB 05-08 do có kích cỡ lớn nên đạt giá trị thương mại cao, vì nhân cỡ lớn bán được tới gần 10 USD/kg, trong khi nhân điều nhỏ chỉ 8,5 - 9 USD/kg.

Ông chủ Cty Tấn Khải (Bình Dương) cho rằng, trong thương mại điều hiện nay, hạt càng lớn thì giá bán được càng cao và trong chế biến, hạt càng lớn, chi phí chế biến càng thấp. Do đó, Cty Tấn Khải ủng hộ cả 2 giống điều AB29 và AB 05-08.

Những ý kiến phản bác

Ngược lại, nhiều chuyên gia, doanh nhân ngành điều lại tỏ ra lo ngại, thậm chí phản bác 2 giống điều này. Ngày 24/5/2016, ông Phạm Văn Đẩu (Đồng Nai) đã gửi một lá thư tới Bộ trưởng Bộ NN-PTNT, đề nghị không nên công nhận 2 giống điều AB29 và AB 05-08. Ông Đẩu cho rằng giống AB29 và AB 05-08 là giống do Viện KHKT nông nghiệp miền Nam đặt tên, nhưng thực chất là giống có nguồn gốc ở Thái Lan, được “nhập lậu” từ Campuchia về.

Cũng trong bức thư trên, ông Đẩu khẳng định các báo cáo của Viện KHKT nông nghiệp miền Nam về tỷ lệ nhân thu hồi của AB29 và AB 05-08 đạt 30 - 32% và 29 - 34% là không đúng. Bởi ông đã phân tích nhiều mẫu hạt các giống này, nhưng không mẫu nào đạt được 28% nhân.

Theo ông Đẩu, nhân của 2 giống AB29 và AB 05-08 không thơm ngon như các giống điều Việt Nam bởi có tỷ lệ hao hụt khi phơi cao hơn các giống điều hiện có. Về năng suất, không bằng các giống điều ưu tú của Việt Nam. Do đó, ông Đẩu cho rằng nếu AB29 và AB 05-08 được công nhận, sẽ làm ảnh hưởng tới uy tín, chất lượng nhân điều Việt Nam…

Ông Phạm Văn Nguyên, một chuyên gia ngành điều cũng đề nghị Bộ NN-PTNT chưa nên công nhận tạm thời và cho phép mở rộng thử nghiệm khu vực hóa 2 giống này ở Đông Nam bộ và Tây Nguyên.

Đề nghị công nhận cho sản xuất thử

Tuy còn nhiều tranh cãi, lo ngại, nhưng không thể phủ nhận một thực tế là 2 giống điều AB29 và AB 05-08 do được nông dân và nhiều DN ưa chuộng, nên đã phát triển trên một diện tích lớn. Điều này khiến cho ngành nông nghiệp ở nhiều địa phương lúng túng trong công tác quản lý giống.

Chính vì vậy, Cục Trồng trọt vừa phải tổ chức một cuộc họp ở TPHCM, với sự tham dự của nhiều nông dân, DN, nhà khoa học, viện nghiên cứu, Sở NN-PTNT… để làm rõ nguồn gốc, đặc tính 2 giống điều AB29 và AB 05-08.

Tại cuộc họp này, TS Trần Công Khanh, GĐ Trung tâm Nghiên cứu và phát triển cây điều cho biết, 2 giống AB29 và AB 05-08 được sưu tập, tuyển chọn trong chương trình hỗ trợ phát triển sản xuất điều cho Cty AGROSTAR (Campuchia) của Viện KHKT nông nghiệp miền Nam từ năm 2001 - 2011. Cả 2 giống đang được khảo nghiệm sản xuất thử tại Đông Nam bộ và Tây Nguyên từ năm 2012 đến nay. Giống AB29 có năng suất hạt 8 năm sau trồng là 3 - 3,5 tấn/ha, tỷ lệ nhân 28 - 32%, đạt 133 - 155 hạt/kg; giống AB 05-08 ra hoa sớm 18 tháng sau trồng, năng suất sau 8 năm trên 3 tấn/ha, tỷ lệ nhân trên 28%, đạt 131 hạt/kg.

Cũng liên quan đến nguồn gốc của 2 giống điều nói trên, nhiều ý kiến cho rằng không nên quá quan trọng việc nó là giống trong nước, giống NK hợp pháp hay là giống được đưa về nước qua đường không chính thức. Quan trọng là những giống này có tiềm năng, triển vọng để thay thế những giống điều cũ ở Việt Nam hay không.

Kết quả trồng thử nghiệm và thực tế sản xuất của nông dân cho thấy, tuy vẫn còn những hạn chế nhất định, nhưng 2 giống AB29 và AB 05-08 là những giống có triển vọng. Do đó, đại diện nhiều Sở NN-PTNT, các viện, nhiều nhà khoa học tham gia cuộc họp đã đề nghị Bộ NN-PTNT công nhận cho sản xuất thử.