Nhiều mô hình liên kết trồng bưởi da xanh đã được hình thành và hoạt động ngày càng có hiệu quả

Được thiên nhiên ưu đãi với những điều kiện thuận lợi về khí hậu, đất đai màu mỡ, tỉnh Bến Tre hiện có rất nhiều ưu thế để phát triển sản xuất hàng hóa đối với đặc sản bưởi da xanh. Một ưu điểm khác của loại quả này là có thể bảo quản được với thời gian khá lâu, ít bị hao hụt trong quá trình vận chuyển nên lợi nhuận đem lại cho người trồng hiện khá cao.
 

Theo các chuyên gia về cây ăn quả đánh giá, mặc dù được trồng nhiều ở vùng ĐBSCL, khu vực Đông Nam bộ, thậm chí là ở một số tỉnh phía Bắc, tuy nhiên, giống bưởi da xanh khi được đem trồng trên vùng đất cù lao Bến Tre vẫn có nhiều phẩm chất tốt nhất. Sản phẩm được thị trường ưa chuộng, giá cả thường xuyên ổn định ở mức cao, do đó, diện tích bưởi da xanh của tỉnh không ngừng tăng lên trong những năm qua.

 
Bên cạnh đó, trong khoảng hơn 10 năm trở lại đây, mặt hàng bưởi da xanh lại liên tiếp được giá, nhờ đó các nhà vườn phấn khởi và không ngừng mở rộng diện tích. Đến nay, thống kê chung trong toàn tỉnh cho thấy các nhà vườn đã trồng được khoảng trên 6.000 ha, chiếm hơn 20% tổng diện tích cây ăn quả của cả tỉnh. Trong đó, diện tích đang cho quả đạt 4.200 ha; diện tích trồng mới trên 2.000 ha được người dân trồng rải rác ở nhiều nơi trong tỉnh, chưa đến thời gian thu hoạch. Với năng suất bình quân trên 11,4 tấn/ha, sản lượng quả đạt khoảng 46.670 tấn.

 
Để tạo sự liên kết chặt chẽ, hợp tác trong quá trình sản xuất gắn với thị trường đầu vào và đầu ra, Sở Nông nghiệp & PTNT tỉnh đã hỗ trợ địa phương và nông dân thành lập các Tổ hợp tác và Hợp tác xã sản xuất, tiêu thụ bưởi da xanh theo hướng gia tăng giá trị sản phẩm. Đã có khá nhiều mô hình liên kết trồng bưởi da xanh đã được hình thành và hoạt động ngày càng đạt hiệu quả.

 
Một số điển hình như: Tổ hợp tác Phú Thành ở xã Quới Sơn; Tổ hợp tác Thành Phước, xã Thành Triệu- huyện Châu Thành; Tổ hợp tác Sơn Đông, Nhơn Thạnh, Mỹ Thạnh An- thành phố Bến Tre; Tổ hợp tác Hòa Nghĩa- huyện Chợ Lách… Hầu hết, các Tổ hợp tác bưởi da xanh đều tổ chức sản xuất theo quy trình thực hành nông nghiệp tốt theo tiêu chuẩn VietGAP và GlobalGAP. Ngoài ra, một số mô hình liên kết còn chủ động trong gắn kết với các doanh nghiệp để giúp ổn định việc tiêu thụ sản phẩm.

 
Tại xã Nhơn Thạnh- thành phố Bến Tre hiện đang có 294 ha đất trồng bưởi, chủ yếu là giống bưởi da xanh. Trong đó, có khoảng 50% diện tích vườn trồng đã cho quả, năng suất đạt 250 tấn/năm. Thời gian qua, những hộ trồng bưởi trong xã thường xuyên được giới thiệu, tiếp cận với khoa học kỹ thuật và đem ứng dụng vào chăm sóc cây trồng theo tiêu chuẩn sạch đã mang lại nhiều kết quả.

 
Cụ thể, Hội ND xã phối hợp cùng với tập đoàn Lộc Trời thực hiện việc tham gia chuỗi giá trị sản phẩm bưởi da xanh cho 35 thành viên, trên diện tích 13,5 ha, sẽ được hỗ trợ chăm sóc ngay tại vườn theo các tiêu chuẩn VietGAP. Bên cạnh đó, hội viên, nông dân tham gia chuỗi giá trị này còn được cung ứng phân bón và thuốc bảo vệ thực vật, 6 tháng mới phải trả tiền và không tính lãi.

 
Ngoài ra, Hợp tác xã du lịch nông nghiệp mới hình thành trên địa bàn xã cũng đã thu hút được 40 thành viên tham gia, với diện tích 17 ha. Sở Khoa học và Công nghệ phối hợp với Hội ND xã xây dựng mô hình VietGAP cho cây bưởi từ nay đến năm 2018, hiện đang có 4 hộ tham gia trồng mới, với diện tích 1,2 ha…

 
Với cách chăm sóc hợp lý, trọng lượng quả đạt trung bình từ 1,2 kg/quả trở lên, đến khi thu hoạch, bưởi đều được thương lái tìm vào tận vườn để thu mua. Từ đầu năm 2017 đến nay, giá bán khá ổn định với mức bưởi loại 1 bán được từ 40 - 60.000 đồng/kg. Nhờ việc chăm sóc cây trồng đúng quy trình kỹ thuật, cho quả đạt năng suất, chất lượng cao, mẫu mã đẹp, giá nằm ở mức cao… người trồng bưởi đang có được khoản thu nhập ổn định, đảm bảo cho cuộc sống gia đình.

 
Theo ông Lê Minh Nhuận- Chủ tịch Hội ND xã: Vừa qua, tại hội thi cây quả ngon nằm trong chuỗi hoạt động của Lễ hội cây- quả ngon, an toàn tỉnh Bến Tre lần thứ XVI năm 2017, đã có 5 nông dân của xã đem sản phẩm bưởi da xanh tham gia dự thi. Kết quả, đạt được 4 giải Nhì và 1 giải Khuyến khích (hội thi không có giải Nhất). Hay tại Hội thi cây - quả ngon, an toàn Nam Bộ lần thứ IX, diễn ra tại Suối Tiên- thành phố Hồ Chí Minh, trong 200 mẫu bưởi da xanh dự thi thì sản phẩm của nông dân Nhơn Thạnh cũng đã đạt được thành tích khá cao với 1 giải Nhì, 1 giải Ba và 2 giải Khuyến khích (hội thi cũng không có giải Nhất).

 
Bưởi da xanh hiện cũng đang là loại cây trồng đem lại nguồn thu nhập chính cho nhiều gia đình ở xã Quới Sơn- huyện Châu Thành. Theo ông Đào Văn Minh- Tổ phó Tổ hợp tác bưởi da xanh Phú Thành cho biết: Đến nay, sản phẩm bưởi da xanh đã trở nên rất phổ biến ở nơi đây, thậm chí còn trở thành cây làm giàu chủ lực của bà con địa phương. Nhiều nhà vườn trồng bưởi da xanh có thể thu được lợi nhuận tới 70 triệu đồng/1.000 m². Như vậy nghĩa là nếu bình quân một gia đình có khoảng 1 ha đất thì mỗi năm có thể bỏ túi được 700 triệu đồng.

 
Nhờ giá trị kinh tế cao từ việc trồng bưởi da xanh, ông Minh đã mạnh dạn liên kết với những hộ dân trong ấp để thành lập Tổ hợp tác sản xuất bưởi da xanh theo hướng VietGAP. Thời gian đầu, Tổ hợp tác mới chỉ có 34 thành viên, với diện tích 21 ha. Đến nay, đã phát triển lên tới 116 thành viên tham gia, diện tích khoảng 56 ha. Đặc biệt trong số đó đã có 48 hộ được cấp giấy chứng nhận VietGAP với diện tích trồng 22 ha. Hiện tại, bưởi da xanh được các doanh nghiệp thu mua xuất khẩu với giá rất cao, từ 50.000 – 60.000 đồng/kg. Với giá bán thế này này, các nhà vườn thậm chí có thể thu về tiền tỉ/ha.
 

Ông Đàm Văn Hưng- chủ cơ sở của thương hiệu Hương Miền Tây ở xã Phước Mỹ Trung- huyện Mỏ Cày Bắc, người có rất nhiều đóng góp trong việc nâng cao giá trị cho sản phẩm bưởi da xanh đặc sản của tỉnh. Khi đã tạo được thị trường ổn định cho quả bưởi da xanh, ông Hưng bắt đầu nghĩ đến phương án đầu tư để liên kết mở rộng diện tích trồng bưởi da xanh cho nông dân trong tỉnh.

 
Nhằm giúp cho bà con nông dân yên tâm để tập trung chăm sóc vườn cây, ông Hưng đã vận động từng hộ dân tham gia trồng bưởi da xanh theo quy trình an toàn và ký hợp đồng bao tiêu sản phẩm với giá thu mua luôn cao hơn thị trường. Nhờ đó, sản phẩm bưởi da xanh đảm bảo an toàn thực phẩm ra đời, được nhiều doanh nghiệp nước ngoài đặt hàng thu mua. Năm 2007, cơ sở Hương Miền Tây đã xuất thành công lô hàng bưởi da xanh đầu tiên sang thị trường Đức. Mỗi tấn bưởi da xanh xuất khẩu được hoàn tất, người nông dân thu về được lợi nhuận khoảng 50 - 60 triệu đồng. Đến nay, có nhiều đối tác là khách hàng châu Âu, châu Á đã tin tưởng đặt hàng tiêu thụ bưởi da xanh.

 
Nhận thấy tiềm năng phát triển to lớn của mặt hàng này, những năm qua, ngành nông nghiệp của tỉnh đã tập trung đẩy mạnh xây dựng vùng nguyên liệu, đăng ký chỉ dẫn địa lý, hỗ trợ thành lập các Tổ hợp tác và Hợp tác xã sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP phục vụ thị trường xuất khẩu. Bên cạnh đó, dự án phát triển 6.000 ha bưởi da xanh trong vườn dừa cũng đang hình thành vùng nguyên liệu ổn định cả về sản lượng và chất lượng.

 
Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp & PTNT tỉnh Bến Tre, bà Phan Thị Thu Sương cho rằng: Thời gian tới, để giúp cây bưởi da xanh của tỉnh  phát triển bền vững thì cần phải quy hoạch lại các vùng trồng bưởi da xanh; triển khai xây dựng mô hình liên kết sản xuất giữa người trồng với các doanh nghiệp. Đồng thời, xây dựng liên kết ngang giữa những người nông dân trồng bưởi da xanh, hình thành nên các chi Hội nông dân trồng bưởi da xanh trên địa bàn từng ấp, xã; liên kết dọc giữa nông dân trồng bưởi da xanh và thương lái…
 

Song song với vấn đề mở rộng diện tích cần phải áp dụng quy trình sản xuất tiên tiến vì đây là điều cốt lõi để nâng cao chất lượng sản phẩm và khẳng định vị thế của sản phẩm, không chỉ phục vụ cho thị trường xuất khẩu mà cả thị trường trong nước.