Ông Đặng Ngọc Hồng chỉ cánh đồng 50 ha ở thôn Thạch Bàn Đong bị bỏ hoang trong vụ HT này

Kênh thủng trăm lỗ, máy đóng mở bị đập phá

Ông Nguyễn Văn Tuấn, tổ trưởng Tổ đầu mối hồ chứa nước Hội Sơn, nằm trên địa bàn xã Cát Sơn (Phù Cát, Bình Định), cho biết hiện mực nước trong hồ Hội Sơn còn 13,8 triệu khối nước/45 triệu khối theo thiết kế.

Ngoài quản lý hồ Hội Sơn, tổ đầu mối còn có trách nhiệm dẫn nước tưới cho 177 ha đất SXNN nằm trên địa bàn thôn Hội Sơn (xã Cát Sơn) và tiếp nước cho hồ Thạch Bàn (cũng nằm trên địa bàn xã Cát Sơn) hiện đang khô khốc, để tưới cho những diện tích đất SXNN nằm cuối nguồn.

Tuy nhiên, nhiệm vụ tiếp nước đã trở thành “bất khả thi” vì 2 tuyến kênh NC và NC1 bị người dân đục thủng quá nhiều lỗ, nước bị thất thoát khối lượng lớn ngay ở đầu kênh nên không thể đến được nơi cần cứu hạn.

“Chúng tôi có nhiệm vụ tiếp nước cho hồ Thạch Bàn để tưới cho 44 ha, nhưng hiện chỉ cung cấp được cho 13 ha. Nước trong hồ còn ít, chảy yếu, thêm vào đó bị thất thoát lớn qua hàng trăm lỗ thủng trên những tuyến kênh nên nước không chảy đến hồ Thạch Bàn được”, ông Tuấn nói.

Ông Nguyễn Bá Quyền, GĐ Xí nghiệp Thủy lợi 2 thuộc Cty TNHH Khai thác công trình thủy lợi Bình Định, minh họa thêm: “Hai tuyến kênh NC và NC1 của hồ Hội Sơn hiện được xả với lưu lượng tại đầu kênh là 500 lít nước/giây. Thế nhưng mới chỉ qua đoạn đầu kênh khoảng 2km mà khi đến cụm điều tiết kênh NC nước chỉ còn 160 lít/giây, và đến cụm điều tiết kênh NC1 chỉ còn 180 lít/giây.

Rõ ràng lượng nước thất thoát quá lớn, nguyên dân do các lỗ thủng 2 bên thành kênh do dân đục phá để lấy nước”.

Lần theo những dấu chữ thập bằng sơn đỏ, chúng tôi nhẩm tính, tuyến kênh NC dài chỉ 6km mà có đến 80 lỗ bị đục, còn tuyến kênh NC1 dài 4km thì bị đục đến 60 lỗ. Mỗi lỗ có đường kính từ 10 đến 15 cm.

Có lỗ đục để lấy nước xả thẳng ra ruộng, có lỗ đục xong gắn ống vào để dẫn nước tưới những đám ruộng xa. Thậm chí có lỗ bị đục rộng đến 20cm, đưa qua đường ống lớn chôn ngầm dưới đất đưa nước về nhà phục vụ cho nghề nuôi vịt và tắm cho gia súc.

Ông Trần Nghệ trước máy đóng mở nước vừa bị phá hoại

“Vào ban đêm, họ lén lút đục thủng thành kênh bê tông, rồi moi thủng bờ đất bảo vệ kênh đặt ống dẫn nước ra ruộng. Tổ đầu mối đi kiểm tra và đã làm báo cáo gửi chính quyền địa phương cùng ngành chức năng.

Vừa rồi UBND xã Cát Sơn có hỗ trợ kinh phí để bít trám các lỗ hổng, nhưng mới trám ngày hôm trước hôm sau đã bị đục thủng lại”, một nhân viên tổ đầu mối cho biết thêm.

Không chỉ vậy, những cái máy đóng mở nước thuộc hệ thống kênh tưới hồ Hội Sơn còn bị người dân địa phương đập phá hư hỏng. Tổ trưởng Tổ đầu mối hồ Hội Sơn, ông Nguyễn Văn Tuấn, bức xúc cho hay: “Tại các cụm điều tiết có các máy đóng mở nước. Một số hộ dân đã manh động đập phá các cửa này để không còn đóng nước được nữa.

Cách đây 2 tháng, tại tuyến kênh NC1 đã có 1 máy đóng mở bị phá hỏng, công an vào cuộc điều tra, vừa xử lý xong thì vào ngày 1/7 một máy đóng mở khác cũng trên tuyến kênh này tiếp tục bị phá.

Chúng tôi đã có báo cáo gửi các ngành chức năng. Đi kiểm tra, bắt gặp dân đang “ăn cắp nước” chúng tôi ngăn cản thì lập tức bị hăm dọa, thậm chí hành hung”.

Hại đủ điều

Theo ngành chức năng, ở những nơi có những máy đóng mở nước bị phá hỏng, nước thoải mái chảy vì không còn đóng mở được, nước thấm lậu vào bờ đất lâu ngày có thể dẫn đến làm sập bờ kênh nổi.

Còn tại những lỗ đục nếu không được bịt lại, vào mùa mưa lũ, nước tràn xuống kênh, chảy qua những lỗ thủng sẽ phá hỏng bờ đất, đến khi ấy cả tuyến kênh có nguy cơ bị nước lũ cuốn đi.

“Nếu các tuyến kênh không bị đục hàng trăm lỗ, nước không bị thất thoát thì chúng tôi có thể đưa nước tiếp cho hồ Thạch Bàn thì hàng chục ha đất SXNN ở thôn Thạch Bàn không phải bị bỏ trong vụ HT này.

Ông Trần Nghệ chỉ 1 trong hàng trăm lỗ thủng từ thành kênh ra bờ đất dẫn nước ra ruộng đã được bít lại

Hiện nay, người dân ở Thạch Bàn không còn nghĩ đến nước tưới cho cây trồng mà chỉ mong nước về đến địa phương tạo mạch nước ngầm, để các giếng có nước trở lại phục vụ sinh hoạt”, ông Nguyễn Văn Tuấn, tổ trưởng Tổ đầu mối hồ Hội Sơn, cho biết thêm.

Ông Võ Văn Nguyên, Chủ tịch UBND xã Cát Sơn xác nhận, thôn Thạch Bàn Đông có 290 hộ dân với 1.200 nhân khẩu hiện đang bị thiếu nước sinh hoạt đến 40%. Nếu trong 10 ngày tới nắng nóng vẫn diễn biến như thế này thì số hộ dân khát nước còn tăng cao hơn...