Tại  Khánh Hòa, Tổng cục Thủy lợi vừa tổ chức hội nghị Tổng kết tình hình hạn hán năm 2015 và triển khai công tác cấp nước phục vụ SX nông nghiệp vụ ĐX 2015-2016 khu vực miền Trung, Tây Nguyên và Đông Nam bộ.

Nhiều địa phương thiệt hại nặng

Theo báo cáo của Cục Trồng trọt, trong đợt nắng nóng kéo dài vừa qua Ninh Thuận là tỉnh bị hạn gay gắt và khốc liệt nhất.

Cụ thể, vụ ĐX 2014-2015 Ninh Thuận có 6.100 ha đất lúa không có nước để SX, mất trắng 501 ha, giảm năng suất gần 1.600 ha, sản lượng bị mất ước khoảng 31.000 tấn.

Vụ HT, diện tích phải dừng SX trên 10.000 ha gồm 5.000 ha lúa và hơn 5.000 ha cây trồng cạn, tổng giá trị thiệt hại trên 600 tỷ đồng.

Phát biểu tại hội nghị, ông Mai Trọng Dũng, PGĐ Sở NN-PTNT Đắk Lắk cho biết, vụ ĐX toàn tỉnh có hơn 60.000 ha cây trồng bị hạn, trong đó mất trắng 34.000 ha, thiệt hại lên đến 2.000 tỷ đồng, trong khi ngân sách tỉnh hằng năm thu chỉ khoảng 3.500 tỷ.

Ông Lê Tấn Bản, GĐ Sở NN-PTNT Khánh Hòa cho biết, cuối tháng 5 và đầu tháng 6 năm nay trên địa bàn Khánh Hòa không xuất hiện mưa tiểu mãn, càng làm thiếu hụt nước, rủi ro thiên tai do hạn hán hiện đang ở cấp độ 4.

Cuối năm 2014 ở Khánh Hòa không có mưa lũ, tổng lượng mưa thiếu hụt nhiều so với cùng kỳ từ 300 - 600 mm, nên lượng nước về các hồ chứa rất ít. Dung tích các hồ chứa chỉ từ 40 - 80% so với thiết kế. Các hồ Suối Trầu, Suối Hành, Cam Ranh chỉ còn 10 - 25% dung tích.

Do thiếu nước, vụ HT toàn tỉnh chỉ gieo sạ được 8.748/18.380 ha, đạt 47,6% so với kế hoạch năm. Diện tích lúa bị ảnh hưởng do nắng hạn gần 11.000 ha, trong đó diện tích bỏ vụ không SX 9.500 ha, diện tích bơm chống hạn trên 1.300 ha và chuyển đổi cây trồng 65 ha.

Cơn khát chưa dứt

Nhận định tình hình thời tiết nguồn nước còn lại năm 2015 và đầu năm 2016, ông Võ Anh Kiệt, PGĐ Đài Khí tượng thủy văn khu vực Nam Trung bộ cho biết, hiện tượng El Nino năm 2015 sẽ đạt cường độ mạnh kỷ lục và có khả năng sẽ kéo dài đến hết mùa xuân 2016.

Nhiều hồ dưới mực nước chết trong đợt nắng nóng vừa qua

Đây sẽ là một trong những đợt El Nino kéo dài nhất trong 60 năm qua. Do ảnh hưởng của hiện tượng El Nino, nhiều khả năng sẽ thiếu hụt mưa trong chính mùa mưa ở khu vực Trung bộ (từ tháng 9-11).

Lượng mưa ở khu vực Tây Nguyên, Nam bộ và Bình Thuận từ tháng 9/2015 đến 2/2016 có khả năng ở mức thấp hơn so với trung bình nhiều năm từ 20 - 50%, do đó mùa mưa ở các khu vực này sẽ kết thúc sớm hơn so với hằng năm.

Bà Đặng Thị Kim Nhung, Viện Quy hoạch thủy lợi cho biết, do lượng mưa 8 tháng đầu năm 2015 thiếu hụt nhiều nên lượng dòng chảy trên phần lớn các sông chính cũng đều thiếu hụt so với cùng kỳ hàng năm từ 20 - 60%, đặc biệt là một số sông tại Khánh Hòa, Ninh Thuận.

Tình hình nguồn nước cho vụ ĐX 2015-2016 là rất khó khăn do mưa ít, mực nước trên sông giảm mạnh và dung tích nước trữ trong các hồ chứa đều ở mức rất thấp.

Theo bà Nhung, vùng đã và sẽ bị hạn nặng là vùng Nam Trung bộ, đặc biệt là 2 tỉnh Khánh Hòa và Ninh Thuận có lượng mưa chỉ đạt 50% so với cùng kỳ nhiều năm và đây vẫn là điểm nóng về hạn hán trong thời gian tới.

Việc tính toán phân phối nguồn nước là nhu cầu thiết yếu trong vùng hiện nay, với dung tích nước trữ hiện có và với dự báo mưa - nguồn nước, cần tính toán phân bổ nguồn nước cho từng khu tưới trong các hệ thống thủy lợi để giảm thiểu rủi ro hạn hán.

Kết luận hội nghị, ông Nguyễn Văn Tỉnh, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thủy lợi đánh giá, năm nay tình hình nắng nóng, hạn hán đã gây ảnh hưởng rất lớn.

Khi vụ ĐX kết thúc người nông dân đang gặp khó khăn với thiệt hại do hạn gây nên thì vụ HT bà con phải tiếp tục ngừng SX gần 30.000 ha. Tuy nhiên, Tổng cục cũng đánh giá cao giải pháp các ngành địa phương đã tham mưu kịp thời cho UBND tỉnh nên công tác chống hạn đã có hiệu quả.

Sắp tới, Tổng cục Thủy lợi sẽ tham mưu cho Bộ NN-PTNT ra Chỉ thị về tình hình hạn hán và đề nghị mở rộng danh mục hỗ trợ kinh phí chống hạn cho địa phương, đồng thời tiếp tục đầu tư xây dựng các công trình hồ chứa, nâng cấp an toàn hồ chứa...

"Để triển khai SX vụ ĐX 2015-2016 đạt hiệu quả trước tình hình nắng nóng gay gắt có khả năng kéo dài, Sở NN-PTNT các địa phương cần rà soát lại tổng thể quy hoạch thủy lợi trên địa bàn, có phương án bảo vệ rừng đầu nguồn và lên kế hoạch chuyển đổi cây trồng, tăng cường sử dụng tiết kiệm nước", ông Tỉnh đề nghị.