Vụ xuân 2017, thông qua HTX Dịch vụ nông nghiệp Thanh Nam, trên 50 hộ dân xóm 10, xã Ngọc Sơn (Thanh Chương, Nghệ An) mua giống lúa D ưu 6511 về gieo cấy. Tuy nhiên, đa phần hạt giống bị thối sau khi ngâm ủ, số hạt nảy mầm lại không ra rễ.
Nông dân khốn đốn vì lúa giống
Theo danh sách ký nhận giống, trả tiền mà ông Lê Cảnh Chương, xóm trưởng xóm 10, xã Ngọc Sơn cung cấp thì cả xóm có 51 hộ mua giống lúa D ưu 6511 với 181 kg, hộ nhiều nhất 7 kg. Ngoài ra, một số hộ lấy giống trực tiếp từ ông Nguyễn Trọng Long, Chủ tịch HĐQT- Giám đốc HTX DVNN Thanh Nam. Tính ra, lượng giống ông Long cung ứng cho các hộ dân xóm 10 là 225 kg.
Các hộ dân sau khi nhận giống, ngâm ủ đúng quy trình hướng dẫn nhưng tỷ lệ nảy mầm rất thấp, chỉ đạt từ 10- 55%. Phần lớn các bao lúa giống đều không nảy mầm, lúa giống bị thối đen, bốc mùa chua.
Ông Nguyễn Văn Trí, người mua 3 kg giống D ưu 6511 cho biết: “Trước khi mua giống, chúng tôi được mời tham dự buổi giới thiệu giống lúa này, tập huấn về kỹ thuật ngâm ủ. Tôi mua 3 kg giống với giá 345 nghìn đồng (115 nghìn đồng/kg) về ngâm ủ để cấy 1,5 sào. Ngâm ủ 1 ngày nhưng không thấy nảy mầm, tôi kiểm tra thì hạt đã thối đen, có mùi chua nên phải bỏ đi, mua giống khác thay thế".
Ông Nguyễn Văn Trí
3 kg lúa giống D ưu 6511 của ông Nguyễn Văn Trí bị thối đen
Được biết cả xóm này, hộ nào mua D ưu 6511 đều bị thế. Ông Lê Cảnh Chương, xóm trưởng xóm 10 cho biết thêm, hạt giống khi đổ ra ngâm ủ đã có những dấu hiệu khác thường. Màu hạt lúa không vàng mà hơi thâm đen. Ông Chương cũng hơi nghi ngại nhưng vì giống mới nên động viên bà con cứ ngâm theo đúng quy trình đã hướng dẫn.
Bên cạnh đó, tỷ lệ hạt lép tương đối cao, đặc biệt hạt bị nứt, bong tróc vỏ rất nhiều. Một số hộ dân chọn lấy những hạt nảy mầm đem gieo nhưng cũng nơm nớp lo vì có mầm nhưng không có rễ. May mà năm nay bà con xuống đồng sớm nên còn thời gian để tìm giống thay thế, không thì nguy cơ trễ thời vụ rất cao.
Tất nhiên, những hộ này cũng bị muộn hơn các hộ sử dụng giống khác trên cùng một cánh đồng. Điều này sẽ gây bất lợi trong chăm bón, thu hoạch sau này. Ông Chương đề nghị đơn vị cung ứng làm rõ nguyên nhân và sớm có hướng khắc phục cho bà con nông dân.
Yêu cầu chính đáng của người dân
Theo tìm hiểu, vụ xuân 2017, Công ty CP Vật tư nông nghiệp Thanh Chương còn cung ứng giống lúa D ưu 6511 cho một số địa phương khác trên địa bàn huyện như xã Thanh Long, thị trấn Dùng... Ông Trần Trí Tuệ, Chủ tịch UBND xã Thanh Long cho biết, công ty cung ứng cho nông dân Thanh Long 985 kg giống D ưu 6511.
Mặt trước và sau của bao bì giống lúa D ưu 6511
Trước tình trạng giống nảy mầm quá kém, nông dân bức xúc, xã đã thu hồi được 649 kg trả lại cho công ty. Số lượng giống đã ngâm ủ chưa gieo là 176 kg, số còn lại nông dân đã gieo sạ. Vừa rồi, công ty đã về làm việc và cấp bù giống khác để nông dân sản xuất.
Trao đổi qua điện thoại, ông Võ Hữu Hoan, Giám đốc Công ty CP VTNN Thanh Chương cho biết: “Vụ xuân năm nay, chúng tôi đã cung ứng 3 tấn giống lúa D ưu 6511 cho các xã. Đến thời điểm này, chúng tôi đã nhận được phản ánh của người dân, nhiều xã đã trả lại giống".
Được biết đơn vị phân phối giống lúa D ưu 6511 là Công ty CP Giống cây trồng Bắc Ninh đã về làm việc. Phương án giải quyết hiện nay là đơn vị sẽ thu hồi lượng giống đã bán ra. Những hộ đã gieo sạ rồi thì phải thu gom bao bì để có cơ sở giải quyết. Tuy nhiên, người dân cho rằng, không phải ai cũng lưu lại bao bì sau khi ngâm ủ.
“Sau khi đổ giống ra ngâm, một số hộ đã đốt bỏ bao bì. Vì thế, việc thu gom bao bì để làm căn cứ đền bù, hỗ trợ cũng khó. Bên cạnh đó, nếu đã xác định được nguyên nhân là do giống kém chất lượng thì với những hộ đã gieo sạ, đơn vị cung ứng cần đền bù thêm tiền công, thiệt hại do chậm thời vụ…” – một nông dân cho biết.
Ông Nguyễn Trọng Long, Chủ tịch HĐQT kiêm Giám đốc HTX DVNN Thanh Nam cũng đồng nhất quan điểm trên: “Hiện chúng tôi đang làm báo cáo gửi cấp trên, mong đơn vị cung ứng có phương án đền bù thỏa đáng cho nông dân”.
Giống lúa lai F1 D ưu 6511 do Công ty TNHH Giống cây trồng Trọng Bang (Trung Quốc) sản xuất. Tại Việt Nam, đơn vị nhập khẩu độc quyền là Công ty CP Giống cây trồng Bắc Ninh.
Theo nhãn mác, dấu hợp quy do đơn vị nhập khẩu độc quyền dán lên bao bì, nhãn mác của đơn vị sản xuất thì số lượng giống nảy mầm kém tại xóm 10, xã Ngọc Sơn thuộc lô giống số 241.01.LL.F1.NK16.011, sản xuất tháng 10/2016, hạn sử dụng tháng 9/2017.
|