Chăn nuôi gà thả vườn  đang phát triển mạnh mẽ, có một số vùng chăn nuôi gà thả vườn đang là giải pháp thoát nghèo và làm giàu. Theo ông nhiều hộ chăn nuôi ở ấp Quý Thạnh, xã Tân Hội (TX. Cai Lậy, Tiền Giang), thông thường gà nuôi khoảng 3,5 đến 4 tháng là có thể bán ra thị trường. Nếu chăm sóc cẩn thận, gà có thể đạt trọng lượng hơn 2kg/con, giá bán khoảng 60.000 đồng/kg là người nuôi có lãi, những lúc cao điểm như lễ, tết, giá tăng cao hơn 100.000 đồng/kg.

Thức ăn chủ yếu là lúa và thức ăn công nghiệp, đồng thời trong thức ăn nên trộn thêm thuốc ngừa bệnh để bảo vệ đàn gà. Ngoài ra, cần cung cấp thêm cỏ non để bổ sung dinh dưỡng cho gà. Nước uống phải sạch sẽ, không có nguồn bệnh và phải thay nước thường xuyên. Sau khi xuất bán phải vệ sinh kỹ chuồng trại, diệt tận gốc các loại bệnh và trồng thêm rau xanh, chuối cây trong sân vườn để cung cấp rau xanh an toàn cho gà rồi mới bắt đầu nuôi lứa khác.


 
Mô hình nuôi gà thả vườn thường mang đến gà với chất lượng cao, đáp ứng được những yêu cầu khắt khe nhất của người sử dụng. Tuy nhiên, để có thể thành công với hình thức chăn nuôi này, bà con cần chú ý đến một vài yếu tố dưới đây:



Quan tâm đến điều kiện nuôi: Về điều kiện chuồng nuôi: Nên thiết kế sao cho đảm bảo thoáng mát mùa hè, kín ấm vào mùa đông. Nền chuồng phải cao, có khả năng thoát nước khi làm vệ sinh. Sau đó, bạn nên rải trấy, rơm vào nền chuồng để gà được giữ ấm.Khi xây dựng mô hình nuôi gà thả vườn, chuồng cần phải xây ở chỗ cao, theo hướng Đông hoặc Đông Nam là tốt nhất bởi đây sẽ là nơi tránh mưa nắng và ngủ đêm cho gà. Chuồng nên có mật độ ít nhất 1 con/m2.



Về điều kiện chăn thả: Có thể thả gà trong vườn rộng. Nếu vườn còn trồng tr một số loại cây trồng, bạn nên quây riêng khu vực nuôi để đảm bảo gà không phá hoại rau màu. Máng ăn, máng uống: Với mô hình gà thả vườn, máng ăn và máng uống có thể được đặt ở góc vườn. Ngoài ra, bạn cũng nên thiết kế thêm máng ăn treo ở chuồng, giúp cung cấp thức ăn cho gà trong những ngày điều kiện thời tiết xấu.


 
Chọn giống: Nuôi gà lấy trứng thương phẩm: Chọn những giống gà đẻ nhiều như gà Tàu Vàng, gà Tam Hoàng, gà BT1, gà Ri.Chọn gà con càng đồng đều về trọng lượng càng tốt. Tránh chọn những con gà khô chân, vẹo mỏ, khoèo chân, hở rốn, xệ bụng, lỗ huyệt bết lông, cánh xệ, có vòng thâm đen quanh rốn.Chọn con có trọng lượng không quá thấp, không quá mập, lúc 20 tuần tuổi đạt 1,6-1,7 kg thì rất tốt.



Mắt sáng, lông mượt xếp sát vào thân, bụng phát triển mềm mại. Khoảng cách giữa xương chậu và xương ức rộng độ 3-4 ngón tay, giữa hai xương chậu rộng gần 2-3 ngón tay xếp lại.Nên vận chuyển gà con vào lúc sáng sớm hoặc chiều mát, tránh những ngày mưa bão hay áp thấp nhiệt đới. Đưa gà vào chuồng úm, cho gà uống nước pha Electrotyle hoặc VitamineC, chỉ cho gà ăn tấm nấu hoặc tấm, bắp nhuyễn ngâm sau khi gà nở ít nhất là 12 giờ, tiếp tục cho ăn uống như thế đến 2 ngày. Sang ngày thứ 3 thì pha với lượng tăng dần thức ăn công nghiệp hoặc tự trộn phụ phế phẩm.




Rửa máng ăn, máng uống sạch sẽ, quan sát tình trạng ăn uống đi đứng của gà, nếu thấy con nào buồn bã, ủ rũ cần cách ly ngay để theo dõi.Quan sát thấy nếu gà nằm tụ quanh bóng đèn là gà bị lạnh, tản xa bóng đèn là nóng, nằm tụ ở góc chuồng là bị gió lùa và gà đi lại ăn uống tự do là nhiệt độ thích hợp.Thắp sáng suốt đêm cho gà trong giai đoạn úm để phòng chuột, mèo và để gà ăn nhiều thức ăn hơn.Do tập tính của gà thường uống nước cùng lúc với ăn, nên đặt máng ăn và máng uống cạnh nhau để gà được uống nước đầy đủ mà không uống nước dơ bẩn trong vườn.


Ánh sáng: Dùng ánh sáng tự nhiên ban ngày, ban đêm thắp đèn cho gà ăn tự do, dùng máng ăn tự động hình trụ 50 con/máng đổ đầy thức ăn cho 1 ngày đêm, sáng sớm trước khi cho ăn nên kiểm tra và loại bỏ thức ăn thừa hoặc phân trấu dính vào máng ăn. Không thả rèm (chỉ thả khi trời mưa bão lạnh). Cứ 2 tuần 1 lần cân 10% tổng số gà để tính trọng lượng bình quân.



Phân gà được hốt dọn thường xuyên (nếu nuôi lồng) hoặc cuối đợt (nếu nuôi trên nền trấu) và phải được đem ủ kỹ với vôi bột 3 tháng sau mới đem dùng.Phải đưa gà đến các cơ sở giết mổ tập trung và phải có dấu của thú y mới được bán.



Thức ăn cho gà: Có thể sử dụng thức ăn công nghiệp hoặc tận dụng các phụ phế phẩm công nông nghiệp, sao cho đảm bảo các thành phần: Năng lượng, đạm, khoáng và Vitamine. Khống chế lượng thức ăn và đảm bảo chất lượng thức ăn đối với gà hậu bị để gà không bị mập mỡ làm giảm sản lượng trứng.


Sau giai đoạn úm có thể cho gà ăn thêm rau xanh. Nên nuôi thêm trùn đất và giòi là nguồn cung cấp đạm dồi dào cho gà.Những ngày kế tiếp tập dần cho gà ăn sang thức ăn công nghiệp. Cho gà ăn nhiều bữa trong ngày, ăn tự do.Nước uống phải sạch và đầy đủ cho gà uống, gà sống lâu hơn nếu thiếu thức ăn hơn thiếu nước.
Vệ sinh phòng bệnh là công tác chủ yếu, đảm bảo "Ăn sạch, ở sạch, uống sạch". Nền chuồng và vườn thả phải luôn khô ráo, sạch sẽ, không để ao tù nước đọng trong khu vườn thả.Sức đề kháng của cơ thể gia cầm do con người tạo bằng cách tiêm các loại vaccin phòng bệnh (sức đề kháng chủ động).
 

Vệ sinh phòng bệnh: Nước sạch; Chuồng nuôi sạch; Thực hiện tốt qui trình thú y về vệ sinh phòng bệnh.Lịch chủng ngừa: Lưu ý khi dùng vaccine phòng bệnh; lắc kỹ vaccine trước và trong khi dùng. Dùng vitamin để tăng bồi dưỡng cho gia cầm.

 
Bệnh ở đường tiêu hóa: Oxyteracilin, chloramphenicol... Không dùng một loại kháng sinh liên tiếp trong các liệu trình. Mỗi liệu trình phòng bệnh khoảng 3-4 ngày là đủ.

 
Bệnh cầu trùng thường làm tăng tỷ lệ tử vong cho gà nhỏ, gà phát triển chậm, yếu, dễ bị bội nhiễm các bệnh khác. Triệu chứng: Gà ủ rũ, xù lông, chậm chạp, phân đỏ hoặc sáp nhiều khi có máu tươi. Gà đẻ vỏ trứng mỏng, tỷ lệ đẻ giảm. Phòng bệnh: Vệ sinh phòng bệnh chặt chẽ, đặc biệt không để nền chuồng, chất đọng làm chuồng ẩm ướt. - Sử dụng một trong các loại thuốc sau (dùng trong 3 ngày): Anticoc 1gr/1 lít nước; Baycoc 1ml/ 1 lít nước.

 
Bênh thương hàn (Salmonellosis) triệu chứng: Gà ủ rũ, phân trắng loãng, hôi thối. Gà đẻ trứng giảm, trứng méo mó, mào tái nhợt nhạt hoặc teo. + Gà con: Gan sưng, có điểm hoại tử trắng, niêm mạc ruột viêm loét lan tràn. Phòng bệnh: Bằng các biện pháp vệ sinh tổng hợp. Có thể dùng kháng sinh để phòng bệnh Oxytetracyclin: 50-80mg/gà/ngày, dùng trong 5 ngày. Chloramphenical: 1gr/5-10 lít nước, dùng trong 2-3 ngày.

 
Bệnh dịch tả (Newcastle disease) Triệu chứng: Thường biểu hiện ở 2 thể: Cấp tính và mãn tính. - Khó thở, nhịp thở tăng, hắt hơi (con vật há mồm, vươn cổ thở). - Một số con chảy dịch nhờn ở mắt, mũi. Tích, mào tím xanh. + Thể mãn tính: Những gà bị bệnh kéo dài sẽ chuyển sang thể mãn tính. Triệu chứng chủ yếu ở đường hô hấp, thở khò khè, kém ăn, giảm đẻ.... Gà trở thành vật mang trùng. Tỷ lệ chết 10%. Phòng bệnh: Chủ yếu là bằng vaccine.


 
Bệnh gumboro triệu chứng: Phân lúc đầu loãng, trắng, nhớt nhầy, sau loãng nâu. - Gà thịt thường phát bệnh sớm hơn (ở giai đoạn 20-40 ngày). Ngày thứ 2 thận sưng nhạt màu, ruột sưng có nhiều dịch nhầy. Ngày thứ 5,6,7 túi Fabricius teo nhỏ, cơ đùi, cơ ngực tím bầm. Phòng bệnh bằng vệ sinh: Định kỳ tiêu độc sát trùng chuồng trại thường xuyên mỗi tháng và sau mỗi đợt nuôi.
 


Với  mô hình nuôi gà thả vườn, bà con không chỉ chăm lo phát triển kinh tế cho gia đình, bà con có thế phát triển mở rộng diện tích, nâng số lượng, đầu tư vốn, kỹ thuật để nâng cao hiệu quả chăn nuôi, tạo việc làm, tăng thu nhập.

 
Hà Ninh