Theo khuyến cáo của cơ quan chức năng, để tránh tình trạng rơi vào “bẫy” giá cao rồi xuống thấp, người nuôi cá tra cần liên kết với doanh nghiệp - Ảnh: CHÍ QUỐC

Nhiều chuyên gia cho rằng giá cá tra VN tăng cao hiện nay do thị trường Trung Quốc tăng nhập khẩu, nhưng không có yếu tố nào đảm bảo xu hướng này sẽ tiếp tục kéo dài, việc đổ xô vào nuôi cá tra có thể dẫn đến thua lỗ và “treo” ao nếu thị trường này giảm mua, trường hợp người nuôi heo đang lỗ nặng là một ví dụ.

Săn tìm ao nuôi

Ông P., một hộ nuôi cá tra ở huyện Kế Sách (Sóc Trăng), cho biết ngoài ba ao đang thả giống, gia đình ông và một người bạn cũng đang tìm thuê ao của những hộ nông dân khác để nuôi.

“Thậm chí có một người bạn của tôi ở TP.HCM chưa từng nuôi cá tra ngày nào cũng muốn bỏ tiền ra thuê 7-8 ao để nuôi nhằm “đón đầu” thị trường trong thời gian tới” - ông P. cho biết.

Trong khi đó, theo ông Phạm Thành Nhi - trưởng Phòng nông nghiệp huyện Hồng Ngự (Đồng Tháp), trước hiện tượng giá cá tra tăng mạnh thời gian gần đây, nhiều người dân trên địa bàn đã chuyển đổi các diện tích nuôi cá lóc sang nuôi cá tra, do giá cá lóc giảm sâu gần đây.

“Thời điểm cá tra xuống thấp, người dân chuyển một phần qua nuôi cá lóc, nay chuyển đổi nuôi cá tra lại, còn diện tích đào mới để nuôi cá hầu như chưa có” - ông Nhi cho biết.

Việc nhiều người dân gia tăng nuôi cá tra đã làm giá cá giống tăng cao và hiếm hàng. Tại cù lao Long Phú Thuận, huyện Hồng Ngự, nơi có hơn 60 hộ sản xuất cá giống luôn xảy ra tình trạng khan hàng.

Ông Trương Văn Điền, giám đốc HTX thủy sản xã Phú Thuận B, cho biết cơ sở này hiện không đủ lượng cá tra giống cung ứng cho thị trường do nhu cầu tăng mạnh.

Cùng với giá cá nguyên liệu, giá cá tra giống tăng 20.000 đồng/kg so với năm trước, dao động 40.000-50.000 đồng/kg loại 20 con/kg.

“HTX có 14 thành viên, diện tích thả nuôi cá tra giống hơn 20ha nhưng vẫn không đủ cung ứng” - ông Điền cho biết.

Ông Lại Hoàng Minh, trưởng phòng nuôi trồng thủy sản thuộc Chi cục Thủy sản tỉnh Đồng Tháp, cho rằng giá cá tra giống khan hiếm do giá cá tra năm nay không theo chu kỳ, người nuôi cá giống không đoán được thời gian để sản xuất con giống.

Ngoài ra do thời tiết những tháng đầu năm bất lợi khiến tỉ lệ cá hao hụt cao, mầm bệnh nhiều.

Cần thận trọng

Trao đổi với chúng tôi, ông Võ Hùng Dũng, phó chủ tịch Hiệp hội Cá tra VN, cho biết giá cá tra tăng kỷ lục thời gian qua do khan hiếm con giống và sự gia tăng nhập khẩu của thị trường Trung Quốc.

Từ năm 2016 đã có thông tin về khan hiếm số lượng cá tra giống nhưng chỉ xảy ra từ thời điểm giữa đến cuối năm 2016 và những tháng đầu năm 2017, chủ yếu là “có vấn đề trong khâu sản xuất”.

Theo ông Dũng, Trung Quốc ngày càng tiêu thụ mạnh cá tra VN, bằng chứng là thị trường này chiếm đến hơn 18% thị phần xuất khẩu cá tra VN trong năm 2016, tăng mạnh so với tỉ lệ 3% năm 2011, trong khi thị trường EU từ mức 29% trong năm 2011 giảm còn 15,2% trong năm 2016.

Dù khẳng định thị trường Trung Quốc ngày càng tiêu thụ mạnh cá tra VN giúp giá cá tra nguyên liệu VN tăng theo, nhưng ông Dũng cho biết hiệp hội đang nghiên cứu thị trường này để có những khuyến cáo cho doanh nghiệp.

Trong khi đó, ông Nguyễn Minh Nhị - nguyên chủ tịch UBND tỉnh An Giang - cho rằng giá cá tra lên xuống là chuyện diễn ra thường xuyên nên người nuôi cá đã quen với kịch bản này.

“Dù người nuôi cá thấy vậy nhưng có ai dám chắc trong thời gian tới giá cá sẽ như thế nào. Trong bối cảnh này, người nuôi cá nên thận trọng khi đầu tư mua cá nguyên liệu để nuôi” - ông Nhị nói.

Ông Trần Phùng Hoàng Tuấn - chi cục trưởng Chi cục Thủy sản An Giang - cho biết hiện tại Sở NN&PTNT đang thực hiện chuỗi liên kết nên khuyến khích người nuôi cá tra kết hợp với doanh nghiệp sản xuất càng nhiều càng tốt.

Vì nếu tham gia chuỗi liên kết sẽ được bao tiêu sản phẩm nên không sợ bị lỗ hay không có người mua cá như trước.

Giá thấy “ham” nhưng còn lo sợ

Ông Nguyễn Văn Nghiệp (P.Bình Đức, TP Long Xuyên, An Giang), người gắn bó với con cá tra hơn 20 năm nay và đang nuôi cá tra với diện tích trên 8.000m2, cho rằng giá cá tra đang ở mức 26.000-27.000 đồng/kg được xem là niềm ao ước của người nuôi cá bao đời nay.

Tuy nhiên, dù giá cá có cao nhưng người nuôi không thể mừng lâu dài được vì giá cá nguyên liệu cũng đang cao mà lại không có nguồn cung.

“Nguồn cá nguyên liệu đã sụt giảm 40-50% so với năm rồi, do năm rồi giá cá quá thấp nên người nuôi bỏ ao rất nhiều.

Giá cá tra thịt tăng cao là do các nhà máy không có cá để thực hiện hợp đồng với đối tác nước ngoài nên họ đẩy giá lên cao rồi giành giật nhau mua. Anh em nuôi cá thấy giá này cũng ham lắm nhưng chưa mừng vì thị trường chưa biết trước được đâu” - ông Nghiệp nói.