Báo NNVN vừa nhận được bài viết của ông Nguyễn Văn Báu, quê quán: Xóm 5, xã Nam Lộc, huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An. Số CMND 186.452.398, Công an Nghệ An cấp ngày 19/11/2015. Trình độ: Kỹ sư xây dựng cầu đường, Đại học Xây dựng. Công việc hiện tại: Chuyên viên Phòng Kinh tế và Hạ tầng (thành viên BCĐ Nông thôn mới huyện) huyện Sốp Cộp, tỉnh Sơn La.

Ông Nguyễn Văn Báu viết: "Hàng năm, UBND xã Nam Lộc quê tôi ra thông báo thu ngân sách xã theo quy định của pháp luật. Tuy nhiên tôi thấy có những nghịch lý trong các khoản thu này. Với mức đóng góp trung bình 1 triệu đồng/người ở xóm tôi, thì chắc bà con bán hết nông sản cũng không đủ tiền.

Vừa qua tôi có về quê, nghe bà con phản ánh. Sau đó tôi lên xã gặp lãnh đạo chính quyền làm việc, với tư cách một người con quê hương (hộ khẩu của tôi vẫn ở quê). Lãnh đạo xã đã cung cấp một số thông tin về những vấn đề bà con thắc mắc".

Tuyến đường 15B đoạn từ đường cầu Phát (nhà ông Bắc) xóm 6 đến hết xóm 10 xã Nam Lộc có chiều dài 1.800m (1,8km), chiều rộng 3,5m, chiều dày đổ bê tông 20cm. Tuyến đường được xây dựng theo quy mô đường cấp A, theo Quyết định 4927/QĐ-BGTVT ngày 25/12/2014 của Bộ Giao thông - Vận tải. Theo quy mô cấp đường này, mác bê tông đổ phải đạt đến mác 250.

Tất cả người dân xã Nam Lộc đều nhận thấy phần nền đường tương đối bằng phẳng, kết cấu áo đường cũ đủ cứng và rộng, vì vậy khi thi công sẽ tận dụng kết cấu áo đường cũ (đường nhựa) làm lớp móng, do đó chỉ cần bù vênh lớp móng bằng đá dăm ở một số vị trí, sau đó đổ bê tông mặt với chiều dày 20cm là đủ.

Phòng Kinh tế và Hạ tầng huyện Nam Đàn thẩm định công trình với giá trị đầu tư lên tới 4,2 tỷ đồng. Khi được yêu cầu cung cấp hồ sơ thẩm định để kiểm tra thì Phó Trưởng phòng Kinh tế và Hạ tầng, ông Lê Văn Sỹ đã từ chối hợp tác.

Cách tính dưới đây tôi đưa ra để tham khảo áp dụng cho chương trình đường giao thông nông thôn. Các bước tính chỉ mang tính khái toán, giá vật liệu khảo sát các đơn vị cung ứng và tài xế xe tải trên địa bàn huyện Nam Đàn, có tham khảo Công bố giá xây dựng quý IV năm 2015, số 07/LS-XD-TC ngày 04/01/2016 của Liên Sở Xây dựng – Tài Chính tỉnh Nghệ An.

Theo đó, giá nhân công đổ bê tông theo khảo sát của những người làm xây dựng ở xã Nam Lộc, trung bình 180.000 đồng/m3 (thực tế công trình khối lượng càng lớn thì càng rẻ). Ước tính dùng một máy xúc sửa lại nền đường trước khi đổ cần 10 ngày, mỗi ngày làm 8 giờ, tổng hết 80 giờ, mỗi giờ 600.000 đồng.

Các chi phí phát sinh khác như giám sát, quản lý dự án, nước nôi, chè thuốc... tính hẳn 10% giá trị công trình. Bù vênh đá dăm tính 5%; kè, cống, rãnh tính 10% giá trị công trình. Kết quả cho thấy với đoạn đường này tổng mức đầu tư chỉ khoảng 1,51 tỷ đồng.

Đây là đoạn đường xây dựng nằm trong chương trình Mục tiêu Quốc gia xây dựng nông thôn mới. Theo Nghị quyết số 166/2015/NQ-HĐND ngày 10/7/2015 của HĐND tỉnh Nghệ An thì mức hỗ trợ cho đường cấp A được quy định là 200 tấn xi măng/km.

Vậy ta có số xi măng được hỗ trợ là: 200 x 1,8 = 360 tấn. Tính xi măng ra tiền ta có số tiền tương ứng là: 360.000 x 1.639 = 590 triệu = 0,59 tỷ đồng (đơn giá xi măng lấy theo Công bố giá vật liệu xây dựng Quý IV/2015, số 07/LS-XD-TC ngày 04/01/2016 của Liên Sở Xây dựng - Tài chính tỉnh Nghệ An).

Phần còn lại do nhân dân đóng góp là: 1,51 - 0,59 = 0,92 tỷ đồng. Với số tiền này chia đều cho khoảng 5.000 người dân xã Nam Lộc, thì mỗi người phải đóng 185.000 đồng (dân số xã  6.670 người, số người già trên 70 tuổi được miễn).

Căn cứ Nghị quyết số 56/2015/NQ-HĐND của HĐND xã Nam Lộc, Chủ tịch UBND xã đã ra Thông báo gửi cho các xóm về giao thu ngân sách năm 2016.

Theo Thông báo số 37/TB-UBND ngày 03/6/2016 của UBND xã Nam Lộc và tổng hợp các sổ theo dõi thực hiện nghĩa vụ thuế của các xóm cho thấy riêng năm 2015, mỗi khẩu phải đóng 300.000 đồng để làm đoạn đường này (tạm thu).

Dự tính UBND xã sẽ thu tổng cộng 520.000 đồng/khẩu chia làm 2 năm. Nếu đúng như vậy thì xã sẽ thu được 520.000 đồng x 5.000= 2,60 tỷ đồng, và khả năng thu vượt 2,60- 0,92 = 1,68 tỷ so với thực tế làm đường.

Thử làm một phép so sánh giữa đường bê tông của xã và bê tông xóm.

+ Năm 2015 và 2016, xóm 5 làm 2km đường bê tông, mỗi khẩu đóng 1 triệu đồng, cả xóm 700 khẩu. Như vậy với 2km, xóm chỉ cần 700 triệu để hoàn thiện. So với 1,8km đường xã cần tới 3,61 tỷ (đã trừ xi măng), trong khi đó quy mô đường cấp xã chưa thể gấp 2 lần quy mô đường xóm.

+ Với xóm 4 và xóm 6, ngoài tiền xi măng nhà nước hỗ trợ, cán bộ xóm hợp đồng với nhà thầu giá trung bình 400.000 đồng/m3 bê tông (cát, đá, công đổ). Trong khi đó tính đều ra thì giá 1m3 bê tông đường xã là hơn 2.800.000/m3. Chênh lệch nhau những 7 lần.

Các đơn giá trên nhân dân các xóm đều có thể kiểm chứng!

Những điều phi lý trên đây thật đáng nghi ngờ! Vì vậy, với tư cách là một người dân quê hương Nam Lộc, tôi đề nghị địa phương kiểm tra và làm rõ việc đầu tư và thu ngân sách công trình trên.