Phát triển “nóng”

Theo báo cáo của Bộ NNPTNT, trong 7 tháng đầu năm nay, đàn lợn cả nước tăng 2,7-3,7%; đàn gia cầm tăng 3-3,5% và được coi là những con số “bất ngờ” đối với ngành chăn nuôi. Theo Cục Chăn nuôi, tốc độ phát triển này đi “nhanh hơn dự kiến”.

Chăn nuôi lợn ở huyện Phù Cư, Hưng Yên đang được chú trọng phát triển mạnh. Ảnh: Việt Tùng

Đặc biệt, cũng theo số liệu của Cục Chăn nuôi, chỉ trong 3 năm trở lại đây, số vốn đầu tư cho chăn nuôi lên tới gần 10 tỷ USD. Hiện tại, đang có nhiều doanh nghiệp, chủ trang trại tiếp tục xin chủ trương mở thêm nhiều trại nuôi lợn, bò nữa.

Tuy nhiên, theo đánh giá của Cục Chăn nuôi, những diễn biến trên chỉ là sự phát triển “nóng”, bởi đến bây giờ Việt Nam vẫn rất lúng túng trong vấn đề mở rộng thị trường nên có nhiều sản phẩm dư thừa không bán được. 
 

Vấn đề quan trọng nhất là chủ động tìm kiếm thị trường. Có thể đơn cử như thị trường thịt lợn, hiện mới chỉ phụ thuộc duy nhất vào một thị trường là Trung Quốc. Chỉ trong 6 tháng đầu năm, đã có ít nhất 200.000 tấn lợn hơi được xuất sang thị trường nước này và dự kiến đến hết năm nay con số này rơi vào khoảng 400.000-450.000 tấn lợn hơi được đưa sang Trung Quốc.

Hầu hết lợn xuất sang Trung Quốc hiện nay là qua con đường tiểu ngạch, biên mậu. Vì thế, Cục Chăn nuôi cảnh báo, nếu cứ để tình trạng buôn bán như thế này, chắc chắn sẽ xảy ra sự cố, khi đó sẽ tác động ngược lại đến chăn nuôi trong nước. Điển hình như rất nhiều lợn mỡ của Việt Nam hiện không tiêu thụ được do Trung Quốc ngừng mua.

Vấn đề tồn tại thứ hai là chúng ta rất lúng túng trong khâu chế biến và giết mổ. Hầu hết các nước muốn gia tăng giá trị gia tăng, phải qua chế biến, có như thế mới dễ xuất khẩu. Song ở Việt Nam, khâu này 2 năm qua gần như đứng yên. Vấn đề thứ ba là, rất nhiều doanh nghiệp muốn đầu tư vào chăn nuôi nhưng lại “vướng mắc đủ thứ”, đặc biệt là đất đai, rồi cơ chế quản lý. Tồn tại cuối cùng của ngành chăn nuôi là, do phát triển nóng, nên thiếu chiến lược dài hơi.
 

C.P sẽ “bắt tay” với Big C để chiếm thị trường Việt Nam

Theo cảnh báo của các chuyên gia, sau khi Thái Lan mua lại hệ thống siêu thị Big C tại nước ta, các sản phẩm về thịt của Thái Lan đã mang sang rất nhiều để bán và ngành chăn nuôi nội địa đứng trước nguy cơ sẽ bị Thái Lan chiếm hết thị trường thịt trong nước, rồi người tiêu dùng phải ăn sản phẩm đắt do chính chúng ta nuôi.

Sau khi Big C về tay người Thái, tập đoàn chăn nuôi hàng đầu nước này là C.P đã xây dựng ngay chiến lược mở rộng chăn nuôi tại Việt Nam. Hiện tại C.P đang có 900 con lợn cụ kỵ và họ đang có dự kiến mở rộng lên tới 2.000 con và khoảng 15.000 con lợn ông, bà. “Như vậy, người ta sẽ có thị trường thịt lợn rất lớn ở Việt Nam. Khi C.P gắn kết với Big C mở các cửa hàng tiện ích, nếu không cẩn thận, các doanh nghiệp của ta sẽ không cạnh tranh nổi”- một chuyên gia chăn nuôi nhận định.
 

Tính đến thời điểm này, theo thống kê, Tập đoàn C.P đã phát triển được 3.000 trang trại chăn nuôi gia công tại nước ta và tham vọng của họ chưa dừng lại ở đó. Chính quy mô quá lớn này đã dẫn tới hệ lụy rất lớn là vấn đề môi trường chăn nuôi đang có những tác động xấu. Do đó, Cục Chăn nuôi đề xuất cần nghiên cứu những quy định về sản xuất gắn với môi trường, bởi các quy định của chúng ta về vấn đề này hiện quá lỏng lẻo.
 

Ngay tại Thái Lan, muốn mở bất kỳ một trại chăn nuôi nào trên nước này, phải có ý kiến Cục Chăn nuôi, thì mới được xây dựng trang trại, còn ở nước ta vấn đề này gần như tự do. Một số nước như Đan Mạch thậm chí còn quy định về mật độ nuôi với giới hạn 1,5 con lợn/ha canh tác. Còn ở Việt Nam, cứ thoải mái, anh muốn nuôi bao nhiêu thì nuôi. Chúng ta phải rà soát lại để có một chế định về môi trường trong chăn nuôi, Cục Chăn nuôi đề xuất.
 

Một vấn đề nữa là, hiện mỗi năm Việt Nam phải nhập khẩu tới 13 triệu tấn thức ăn chăn nuôi, trong đó có khoảng gần 1 triệu tấn thức ăn bổ sung, giá trị rất cao khiến chúng ta phải chi rất nhiều ngoại tệ để nhập khẩu. Do vậy, theo khuyến nghị của các chuyên gia, chúng ta phải nhanh chóng có chính sách khuyến khích phát triển nguồn nguyên liệu chăn nuôi ngay trong nước, đỡ thất thoát ngoại tệ.