Sầu riêng non được các thương lái Trung Quốc thu mua (Ảnh: ANTĐ)

Có thể nói không mấy tháng mà không có những vùng quê náo loạn lên vì những chiêu thu mua “quái đản” của thương lái Trung Quốc, từ rễ sim, đỉa, đến hồ tiêu, nụ hoa thanh long, lá mãng cầu, cam non…

Không ai biết họ mua những thứ đó để làm gì. Nhưng mục đích của họ thì đã khá rõ: Mỗi thương vụ của họ có vẻ như đều nhằm đến cái đích là phá hoại.

Thử lấy ví dụ như việc họ mua rễ sim chẳng hạn. Có một dạo, rất nhiều người dân ở huyện Lộc Bình (Lạng Sơn) ồ ạt lên rừng đào rễ cây sim về bán cho thương lái Trung Quốc với giá khá “hời”: 2.500 đồng/kg, ước tính mỗi ngày thương lái Trung Quốc thu mua hàng chục tấn rễ sim. Thân cây họ không mua, chỉ mua rễ.

Theo kỹ sư Hoàng Lê Minh (Công ty CP Giống lâm nghiệp vùng Đông Bắc) thì để có một cây sim trưởng thành, phải mất trên 10 năm. Nay phá lấy rễ chỉ trong phút chốc. Hậu quả của “chiến dịch đào rễ sim” này là núi đồi tan hoang, chi chít những hố sâu kéo dài đến tận biên giới, đất đai bị xói mòn, làm giảm khả năng ngăn chặn nước từ thượng nguồn đổ về, làm tăng nguy cơ lũ quét.

Ngoài tác dụng giữ đất, cây sim còn là một nguồn dược liệu quý, từ rễ đến lá, quả đều có tác dụng chữa được các bệnh như viêm dạ dày, viêm gan, phong thấp, đau khớp. Vậy mục đích của thương lái Trung Quốc khi mua rễ sim là gì, nếu không phải là hủy hoại đất và làm cạn kiệt nguồn dược liệu của ta?

Rồi đến cam non thái lát cũng vậy. Hàng ngàn ha cam non bị vặt trụi. Hậu quả mất mùa cam đã rõ ràng. Và một khi Việt Nam mất mùa cam thì đương nhiên cam Trung Quốc có cơ hội tràn sang.

Nay, giá sầu riêng non đang rất cao, tới 32.000 đồng/kg. Nhiều nhà vườn đang đua nhau hái sầu riêng non để bán. Nhiều thương lái Việt đang đổ tiền ra để thu mua.

Nhiều chuyên gia nhận định rằng rất có thể những trái sầu riêng non đó sẽ được thương lái Trung Quốc dùng thuốc ép cho chín rồi lại tuồn ngược về Việt Nam. Hoặc khi giá sầu riêng non được đẩy lên cao hơn nữa, thì chính thương lái Trung Quốc sẽ đẩy ngược lượng hàng đã mua đó trở lại, bán cho thương lái Việt rồi… biến mất.

Lúc đó, giá sầu riêng sẽ rớt thê thảm. Những nhà vườn làm ăn chân chính sẽ lao đao, còn những thương lái Việt sẽ chỉ biết khóc khi nhìn đống sầu riêng non khổng lồ, với món lãi ngân hàng ngày càng chồng chất. Đã ăn rất nhiều “quả đắng” như vậy rồi, mà sao không ai chịu rút kinh nghiệm?

Trao đổi với báo Pháp luật TP Hồ Chí Minh, ông Phạm Minh Đạo, Giám đốc Sở NN-PTNT tỉnh Đồng Nai cho biết, Sở đã nắm được thông tin này, và đang phối hợp với các cơ quan liên quan để khuyến cáo các nhà vườn không nên bán sầu riêng non.

Biết thông tin rất sớm như vậy là rất tốt, rất kịp thời. Nhưng sao chỉ “khuyến cáo”, mà không có biện pháp mạnh hơn để ngăn chặn?