Nghề trồng nấm rơm đã tạo ra nhiều công ăn, việc làm cho nông dân ở nông thôn

 
Nghề trồng nấm rơm từ lâu đã phát triển mạnh tại những vùng nông thôn có diện tích đất nông nghiệp trồng lúa lớn, vì nghề này tận dụng nguồn phế phẩm phụ là: Rơm thải ra sau khi thu hoạch lúa, lại tận dụng công lao động nhàn rỗi góp phần tăng thu nhập cho người trồng lúa.


Đi thăm hơn 2 công đất đang chất nấm rơm của gia đình anh Lê Thành Quân ngụ tại xã Thới Tân, huyện Thới Lai, thành phố Cần Thơ, với kinh nghiệm hơn 10 năm trong nghề trồng nấm rơm.


Anh Quân chia sẻ: Mỗi năm anh trồng 3 vụ nấm theo 3 vụ lúa, những ngày đầu trồng nấm anh gặp không ít khó khăn về kỹ thuật trồng cũng như lựa chọn nguồn meo giống và nguồn rơm tốt.


Dần dần, nhờ tích lũy kinh nghiệm thực tế qua các vụ trồng cũng như bổ sung thêm kiến thức từ các cuộc tập huấn chuyển giao kỹ thuật do địa phương tổ chức, anh đã khắc phục được yếu kém của mình và những vụ tiếp theo làm thành công.


Tiết lộ bí quyết dẫn đến thành công, anh khẳng định quan trọng nhất  vẫn là nguồn nguyên liệu, nguồn giống rõ ràng và giai đoạn thu hoạch, xuất bán vào những ngày rằm, mùng một nên giá bán cao hơn so với các ngày bình thường.
 

Vụ nấm rơm này anh Quân đã đầu tư mua máy cuộn rơm để phục vụ cho việc thu gom rơm chất nấm của gia đình cũng như gom rơm thuê cho các hộ có nhu cầu. Vụ này anh chất gần 100 công rơm, ước tính năng suất đạt hơn 2 tấn nấm, hiện giá nấm khoảng 30.000 – 35.000 đồng/kg, trừ hết chi phí trong khoảng thời gian 40 – 45 ngày, gia đình anh thu lãi hơn 30 triệu đồng.


Ngoài ra, mỗi ngày anh thu mua nấm rơm của các hộ trong vùng vừa phục vụ thị trường nội địa, vừa cung ứng cho công ty xuất ra nước ngoài bình quân bán với giá khoảng 55.000 đến 60.000 đồng/kg nấm rơm luộc, thu nhập gia đình tương đối ổn.
 

Trồng nấm rơm ở ĐBSCL đã có từ lâu nhưng thực sự chỉ phát triển mạnh từ khoảng hơn chục năm trở lại đây. Trước đây, khi ĐBSCL chủ yếu trồng các giống lúa mùa, một vụ/năm thì nghề trồng nấm rơm chưa phát triển. Rơm rạ sau khi thu hoạch bỏ phí trên đồng ruộng hoặc thải xuống các dòng sông gây ách tắc dòng chảy và làm ô nhiễm môi trường.


Từ khi Nhà nước có chủ chương ngọt hóa vùng Tứ giác Long Xuyên, Tây sông Hậu, dẫn nước ngọt về những vùng nhiễm phèn, nhiễm mặn mở rộng diện tích lúa cao sản và luôn canh tác 2 - 3 vụ/năm thì nghề trồng nấm rơm ngày càng phát triển.
 

Trồng nấm rơm đem lại nhiều lợi ích cho người nông dân như đầu tư vốn không nhiều, thời gian quay vòng ngắn, mỗi đợt trồng chỉ cần 15 - 20 ngày. Việc trồng nấm rơm còn kéo theo nhiều dịch vụ khác như thu mua, sơ chế nấm, nuôi trồng meo nấm, vì thế mà nghề trồng nấm rơm đã tạo ra nhiều công ăn, việc làm cho nông dân ở nông thôn.


Sản phẩm dư thừa sau khi thu hoạch là nguồn phân bón hữu cơ rất tốt cho các loại cây trồng khác. Theo kinh nghiệm của những người trồng nấm thì dùng 10 tấn rơm mục đã trồng nấm để bón lót cho lúa thì đỡ được một đợt bón phân.
 

Anh Ba Dương ở xã Thuận Hưng ở huyện Thốt Nốt, Thành phố Cần Thơ là người đã hơn chục năm làm nghề trồng nấm. Theo anh để nấm rơm đạt năng suất cao thì cần phải chú ý một số điểm về thời vụ bởi nấm rơm có thể trồng quanh năm, nhưng để có năng suất cao và thuận lợi là ngay sau khi thu hoạch lúa Đông xuân (tháng 2 dương lịch) và từ đầu đến giữa mùa mưa.


Lúc này lượng rơm nhiều và rẻ, thời tiết thích hợp, chất lượng nước sông cũng tốt. Trồng nấm vào những tháng nắng hạn và mưa nhiều đều không tốt cho nấm. Rơm trồng nấm có yêu cầu là khô đều, màu rơm vàng. Tuyệt đối không sử dụng rơm mà trên ruộng lúa trước khi thu hoạch có sử dụng thuốc 2,4 D vì nấm sẽ không lên.


Rơm được gom lại và chất thành đống, kích thước khoảng 5 x 3 x 3 m = 45 m3, ủ rơm đống to quá sẽ khó cho việc tưới và đảo rơm, ủ đống rơm nhỏ quá sẽ không tạo ra được nhiệt độ cho rơm chín.


Rơm sau khi chất đống được tưới đều từ trên xuống, giữ ẩm cho rơm liên tục cho đến khi thò tay vào thấy nóng rát là được, sau khi ủ 4 - 5 ngày phải đảo cho rơm chín đều.
 

Theo tính toán của anh Ba Dương thì trồng nấm cho lợi nhuận hơn trồng lúa nhiều. Chi phí cho trồng hết rơm của một ha lúa như sau: Mua rơm 200.000 đồng, meo 60 - 70.000 đồng, công lao động các khoản khoảng 700.000 đồng, tổng chi phí khỏang 900.000 - 1.000.000 đồng.


Nấm thu hoạch từ lượng rơm đó từ 200 - 250 kg, giá bán 20.000 đồng/kg, tổng thu nhập từ 4 - 5 triệu đồng, trừ chi phí lãi khoảng từ 3 - 4 triệu đồng. Như vậy nếu sử dụng hết nguồn rơm rạ của hàng triệu ha lúa với 2 - 3 vụ/năm thì sẽ tạo thêm được một khoản thu nhập rất lớn cho nông dân và tạo thêm nhiều công ăn việc làm cho người lao động ở nông thôn.
 

Có thể thấy, đây là mô hình cần khuyến khích để nhân rộng, tạo nghề mới và góp phần tăng thu nhập, cải thiện đời sống cho nông dân.