Ở Đức, kinh tế HTX được coi là một bộ phận quan trọng của thành phần kinh tế dân doanh. Kinh tế nông nghiệp của Đức theo truyền thống phần lớn thuộc về cá nhân nông dân, kinh tế hộ và chủ trang trại nhỏ với số lượng khoảng hơn 400.000 đơn vị sản xuất nông nghiệp.
|
Nông dân Đức vào HTX không phải lo nhiều về đầu ra cho nông sản. Ảnh: A.P |
Đặc điểm nổi bật của các HTX ở Đức là, các thành viên HTX cũng chính là những khách hàng quan trọng nhất của HTX. Vì vậy, bất cứ nhu cầu nào của thành viên được phát sinh là HTX có thể thiết kế sản phẩm nhằm đáp ứng, phục vụ. Chỉ cần một số lượng tương đối các nhu cầu dịch vụ này, là HTX có thể thực hiện với chi phí thấp hơn, hiệu quả hơn, có lợi kinh tế hơn cho thành viên của mình. Đây chính là nguyên tắc kinh doanh, cung cấp sản phẩm, dịch vụ của HTX nông nghiệp ở Đức, đó là “lợi thế nhờ quy mô, mua bán lớn, tốt hơn mua bán lẻ”.
Cũng giống như HTX ở tất cả các lĩnh vực khác, HTX nông nghiệp ở Đức được hoàn toàn tự do kinh doanh trên thị trường, trong nước cũng như nước ngoài. Tùy theo năng lực của HTX cũng như nhu cầu thành viên, các HTX ở Đức vẫn tự do kinh doanh với mọi khách hàng không phải là thành viên. Theo truyền thống, các HTX nông nghiệp của Đức cung cấp các dịch vụ đầu vào như dịch vụ thủy nông, điện, nguyên vật liệu sản xuất nông nghiệp (hạt giống, cây giống, con giống, phân bón, thuốc trừ sâu, thức ăn gia súc…). Bên cạnh đó là các dịch vụ khác như dịch vụ làm đất, cung cấp máy nông nghiệp, dụng cụ lao động, vật tư chuồng trại. Ngoài ra, còn có dịch vụ tư vấn, hỗ trợ chuyển giao kỹ thuật, bảo quản, dịch vụ tài chính…
Các HTX nông nghiệp của Đức luôn tìm cách gia tăng các lợi ích, nhất là lợi ích kinh tế để người có nhu cầu tự nguyện gia nhập HTX. Chính vì lẽ đó, số lượng thành viên các HTX ở toàn nước Đức lên tới hơn 20 triệu người (bằng gần ¼ dân số nước này). Đa số các HTX nông nghiệp ở Dức có số lượng thành viên trung bình khoảng 50 người, chỉ ít hơn HTX tín dụng.
Luật HTX của Đức cho phép có thành viên chỉ góp vốn, mà không nhất thiết sử dụng dịch vụ HTX, gọi là thành viên đầu tư, đây chính là điều kiện để HTX có thể cạnh tranh được với các loại hình doanh nghiệp khác trên thị trường. Các HTX ở Đức được tự do lập công ty, góp vốn, đầu tư vào công ty doanh nghiệp khác với yếu tố quan trọng là HTX phải có lợi, các thành viên phải có lợi. So với các HTX nông nghiệp ở Việt Nam, các HTX nông nghiệp Đức không có khó khăn về đất hay trụ sở, nên họ không quá chú trọng đến việc phải mua đất hay sở hữu trụ sở riêng.