Khó có thể tin rằng, những giống cam nổi tiếng xứ Bắc như cam sành Bố Hạ, cam đường Canh, quýt vàng Lạng Sơn…, đã và đang trụ vững và đem lại nguồn thu tiền tỷ cho nhiều nông dân ở xã Sơn Lang, huyện Kbang, tỉnh Gia Lai.
 

Cây “siêu” lợi nhuận

Giữa heo hút đồi núi bao trùm là khu trang trại nhỏ của vợ chồng ông Trần Công Lâm (thôn 1, xã Sơn Lang, huyện Kbang) với những màu xanh ngắt của cà phê, cam, quýt…
 

Bắt đầu trồng cam từ năm 1993, ban đầu chỉ là 20 cây cam Bố Hạ được ông đưa giống từ Bắc Giang vào trồng thử nghiệm trong vườn nhà. Phép thử mang lại bất ngờ khi cây cam xứ Bắc trồng trên đất Tây Nguyên vẫn cho năng suất, chất lượng không thua kém so với ở vùng bản xứ.
 

Dẫn chúng tôi đi thăm khu vườn cam, ông phấn khởi bảo rằng, đến nay, vườn nhà ông đã có khoảng 600 cây cả cam và quýt (tương đương 2ha), trong đó có 500 cây đang cho thu hoạch. Cam vườn nhà ông tới ngày chín rộ, thương lái đánh xe ô tô đến tận nơi, có bao nhiêu mua hết bấy nhiêu, thậm chí tới mùa lễ tết, thương lái còn giành nhau mua.
 

“Trung bình mỗi năm gia đình tôi thu được chừng 60 tấn cam và quýt tươi, giá bán ngày thường dao động trong khoảng 25-30 ngàn đồng/kg, ngày lễ tết có khi lên tới 45-50 ngàn đồng/kg. Tính trung bình cũng thu được bạc tỷ nhờ loại cây này”, ông Lâm phấn khởi, cho biết.
 

Hơn 20 năm gắn bó với cây cam, bằng kinh nghiệm của mình, ông Lâm cho rằng, trồng cam không khó. Chỉ cần bón nhiều phân chuồng, tưới tiêu đều đặn để giữ độ ẩm cần thiết cho cây sinh trưởng, phát triển...
 

Điều kiện tự nhiên ở Sơn Lang còn khá hoang sơ, trong lành nên rất ít bị sâu bệnh, chất đất tốt đã tạo điều kiện cho cam đạt năng suất khá cao. Cam cho thu quanh năm nên nhà vườn chỉ cần theo sát cây, tỉa bớt trái và giữ lại lượng vừa đủ để cây nuôi dưỡng là có thể đảm bảo đạt năng suất ổn định… Tuy vậy, so với đầu tư cà phê, trồng cam cũng sẽ tốn kém gấp 3-4 lần.
 

So với nhiều cây trồng khác như cà phê, cao su…, cam là loại cây trồng mang lại giá trị kinh tế cao hơn hẳn. “Cà phê ở Sơn Lang thông thường chỉ đạt chỉ đạt 10-15 tấn tươi/ha, nếu giá như hiện tại sẽ được khoảng 70 triệu đồng, còn cam có thể đạt 30 tấn/ha, thu về hơn 800-900 triệu đồng. Như vậy, rõ ràng cam đem lại lợi nhuận cao gấp nhiều lần so với trồng cà phê”-ông Lâm, nhẩm tính.
 

Xây dựng thương hiệu

“Hiện nay, trên địa bàn xã Sơn Lang đã phát triển được trên 10 ha cam, trồng từ cách đây trên 10 năm và hiệu quả đã được kiểm chứng thực tế khá rõ ràng. Các hộ trồng cam chủ yếu là người Kinh từ miền Bắc vào Tây Nguyên lập nghiệp, mang theo các giống cam đặc sản quê hương”, Phó chủ tịch UBND xã Sơn Lang-ông Dương Quốc Điệp, cho biết.
 

Thích nghi với khí hậu, thổ nhưỡng, cây cam trên đất Sơn Lang cho quả to và đẹp không thua kém cam ở chính quê hương gốc gác của mình. “Đúng vụ tôi thu được những trái cam nặng 0,8-0,9kg/trái là chuyện thường, trái mùa quả cam cũng phải đạt tối thiểu 0,3-0,5kg/trái. Cam màu sắc vàng, thơm, vị ngọt đậm đà, ngay cả phần cùi cam cũng có vị ngọt bùi… Thương lái tới đặt mua rất thích cam ở đây”, ông Trần Công Lâm, cho biết.
 

Chính bởi ưu thế vượt trội, chính quyền xã Sơn Lang đã tính đến chủ trương nhân rộng loại cây trồng này. “Trước mắt, xã lên kế hoạch trong năm nay sẽ phát triển thêm khoảng 10 ha cam, chủ yếu trong đối tượng người Kinh, vì cây cam đòi hỏi vốn đầu tư lớn, trình độ và kỹ thuật canh tác phải đạt đến mức độ nhất định. Đặc biệt, chính quyền địa phương cũng lồng ghép chủ trương này gắn với việc thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng NTM, cụ thể sẽ hỗ trợ vốn 30 triệu đồng/ha cam cho hộ nào chọn hướng đi này”, ông Điệp khẳng định.
 

“Chúng tôi đang có ý định sẽ đề nghị với huyện xây dựng thương hiệu cam Sơn Lang. Tất nhiên sẽ còn nhiều khó khăn, song nếu phát huy tốt, đây chắc chắn là loại cây trồng tương lai sẽ làm giàu cho không ít hộ ở Sơn Lang và là điều kiện quan trọng để thúc đẩy việc phát triển cây cam theo hướng bền vững, mở rộng thị trường…”, ông Điệp bày tỏ quan điểm.