Tắc ở hạn điền và chính sách

Lâm Đồng là tỉnh đi đầu trong phát NNCNC, nhưng theo đại biểu Đoàn Văn Việt thì trong thời gian qua, ở Lâm Đồng, người trồng cà chua cũng có lúc phải bỏ cà chua chín rục trên cây vì giá quá thấp. Ngược lại, có một số nông sản khác được giá song mất mùa do tình trạng sâu bệnh hoành hành và chúng ta không kịp thời giải quyết, khắc phục. Trong tháng 4 vừa qua, Lâm Đồng có đến 11.000ha/14.000ha điều năng suất thấp do dịch bọ xít, muỗi hoành hành và gần như thất thu. Xảy ra tình trạng trên là do đa số bà con sản xuất quy mô nhỏ lẻ, tự phát không theo quy hoạch, trong khi công nghiệp hỗ trợ sản xuất nông nghiệp, công nghiệp chế biến, bảo quản sau thu hoạch còn hạn chế dẫn đến giá trị nông sản thấp, thu nhập của một bộ phận nông dân chủ yếu vẫn là lấy công làm lời.

“Do đó, Chính phủ cần có chính sách mạnh mẽ và cụ thể hơn nữa để hỗ trợ xây dựng các chuỗi giá trị sản phẩm nông nghiệp có thương hiệu cho thị trường trong nước và xuất khẩu. Tạo bước chuyển biến trong sản xuất và kinh doanh nông sản như ý kiến của cộng đồng doanh nghiệp nông nghiệp đã từng đề xuất doanh nghiệp hóa nông dân, doanh nghiệp hóa nông nghiệp. Nội dung này, chính sách này hoàn toàn phù hợp với Nghị quyết Trung ương 5 khóa XII vừa qua để phát triển kinh tế tư nhân, trong đó có các chính sách hỗ trợ nông nghiệp để khởi nghiệp, hỗ trợ các mô hình sản xuất nông nghiệp theo quy mô lớn, nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, đặc biệt phải có cơ chế để phát triển công nghiệp chế biến nông sản. Đây là khâu quan trọng để giải quyết bài toán về giá trị hàng nông sản, một trong những giải pháp căn cơ để giải quyết bài toán được mùa mất giá mà chúng ta thường gặp trong thời gian qua”, đại biểu Việt nhấn mạnh.

Theo đại biểu Hà Thị Minh Tâm (Hà Nam), Thủ tướng Chính phủ đã chủ động thực hiện bấm nút khởi động dự án khu nông nghiệp công nghệ cao tại Hà Nam, tổ chức đối thoại với 2.000 doanh nghiệp và thực hiện triển khai 100.000 tỷ đồng vốn đầu tư phục vụ cho quy trình sản xuất NNCNC. Bộ Nông nghiệp và PTNT, Bộ Công Thương có nhiều giải pháp như tổ chức các hoạt động xúc tiến thương mại, thu hút sự tham gia của các đại sứ ở nhiều quốc gia, thu hút nhà đầu tư để nâng cao chất lượng cũng như tham gia mở rộng thị trường về phát triển nông sản…, tuy nhiên, trong quá trình thực hiện, còn một số khó khăn. Từ việc xây dựng, quản lý quy hoạch gắn với triển khai kế hoạch chiến lược phát triển nông nghiệp công nghệ cao chưa được quan tâm đồng bộ và chưa có sự gắn kết trong tổ chức thực hiện. Việc ban hành, sửa đổi, bổ sung, điều chỉnh một số chính sách chưa đủ mạnh để hỗ trợ phát triển NNCNC và còn chậm so với yêu cầu. Cụ thể như chính sách tích tụ ruộng đất hiện nay vẫn chưa xác định được cơ sở pháp lý và chưa chỉ đạo cụ thể trên địa bàn cả nước, mới dừng lại ở việc thí điểm ở một số địa phương, nên còn gặp lúng túng khi thực hiện…

Đến chuyển giao công nghệ và quy trình sản xuất giống, quy trình canh tác, nuôi trồng còn hạn chế, chưa phát huy tối đa khả năng ứng dụng, chưa quan tâm nghiên cứu, dự báo và dự báo nguồn thông tin thị trường về sản phẩm, vẫn để tình trạng cung vượt quá cầu.

Lãi suất vay vốn làm NNCNC là 0,5- 1,5%

Đại biểu Tôn Ngọc Hạnh (Bình Phước) nhận định, phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao là một trong những giải pháp đặc biệt quan trọng trong cơ cấu lại nền kinh tế nông nghiệp. Cử tri Bình Phước và cộng đồng doanh nghiệp trong tỉnh rất phấn khởi với chủ trương của Chính phủ khi triển khai gói tín dụng ưu đãi 100.000 tỷ đồng dành cho phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, nhưng trên thực tế việc triển khai gói tín dụng này gặp rất nhiều khó khăn.

Do vậy, đại biểu Hạnh đã chất vấn Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và PTNT Nguyễn Xuân Cường về giải pháp để các doanh nghiệp hợp tác xã nông nghiệp có thể sớm tiếp cận được nguồn vốn ưu đãi để phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao. Đồng thời, Bộ trưởng sẽ tham mưu chính sách cụ thể gì để xóa bỏ cơ chế xin - cho hiện nay trong quy hoạch sản xuất nông nghiệp.

Trả lời về vấn đề này, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và PTNT Nguyễn Xuân Cường cho biết, Chính phủ, các thành viên Chính đang phủ tập trung triển khai định hướng của Trung ương, của Quốc hội về việc chuyển dịch nông nghiệp mạnh hơn, nhanh hơn sang hướng nông nghiệp hàng hóa tập trung, với mục tiêu nòng cốt là đưa các tiến bộ khoa học kỹ thuật, áp dụng nông nghiệp công nghệ cao. Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo triển khai gói kích thích cho sản xuất nông nghiệp công nghệ cao trị giá 100.000 tỷ đồng để khuyến khích các doanh nghiệp, các hợp tác xã, bà con nông dân tập trung đổi mới, áp dụng công nghệ cao vào sản xuất nông nghiệp để sản xuất hàng hóa tập trung hơn, phù hợp với thị trường hơn.

Bộ Nông nghiệp và PTNT cũng đã hoàn thành các bộ tiêu chí đánh giá nhóm sản xuất hàng hóa với đối tượng là các doanh nghiệp, các hợp tác xã và các nhóm hộ nông dân. Bên cạnh đó, Ngân hàng Nhà nước cũng vào cuộc. Đến nay, đã chỉ đạo được 8 ngân hàng thương mại với số vốn đăng ký là 120.000 tỷ đồng đưa vào chương trình này. Theo đó, từng đối tượng, từng quy mô, từng vùng sẽ được hưởng lãi suất của ngân hàng với mức chênh so với lãi suất thương mại bình thường trong doanh nghiệp là 0,5- 1,5%. Hiện, đã giải ngân được hơn 30.000 tỷ đồng cho các dự án, các doanh nghiệp, các khu vực sản xuất.

Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường khẳng định: “Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ là bất kỳ khu vực nào có điều kiện ứng dụng nông nghiệp công nghệ cao trên cơ sở tiêu chí đã đưa ra thuộc các phân khúc, các quy mô cấp huyện, cấp tỉnh, vùng trọng điểm đều được áp dụng, chứ không phải xin cho. Còn trong quá trình thực hiện, nếu cần phải xúc tiến đầu tư, giới thiệu thông tin, cần cơ chế phối hợp thì các bộ sẽ sẵn sàng vào cuộc hỗ trợ”.