Anh Nguyễn Chánh Bình - cán bộ Trung tâm KN Bến Tre theo dõi quá trình triển khai dự án các bon thấp nhận xét, nhà vườn đã hưởng lợi ích khi áp dụng kỹ thuật xử lý chất thải chăn nuôi, không còn ô nhiễm môi trường, chất thải còn là nguồn phân bón hữu cơ cho vườn cây xanh tốt, giảm hơn 70% lượng phân NPK...

Công trình xây hầm biogas ở Bến Tre

Theo anh Bình, các hộ chăn nuôi phân chất thải thành 2 nguồn. Trong chăn nuôi heo nái, phân được thu gom đưa vào kho và cung cấp cho các điểm thu mua ủ phân hữu cơ hoặc các trang trại trồng cây ăn trái. Đối với trại nuôi heo thịt, phân được đưa vào các công trình xử lý nước thải kiểu KT2, hệ thống cống bê tông xử lý và sau đó nước thải được đưa vào bể lắng kế tiếp sang ao sinh học trước khi tưới cho cây trồng… Đối với chăn nuôi bò, phân được thu gom để khô, cung cấp cho các nhà vườn và phần nước thải và một phần đưa vào bể biogas xử lý, nước thải được dùng tưới cho cỏ.

Huyện Chợ Lách là vùng có nhiều nông dân giỏi trồng hoa kiểng, sầu riêng, chôm chôm… rất cần nguồn phân bón hữu cơ. Tuy nhiên do chăn nuôi nhỏ lẻ, chủ yếu là gà vườn, dê và heo nên nguồn phân chuồng nguyên liệu khô phải đi mua từ nơi khác về và trộn bổ sung thêm mụn dừa, chất thô xanh trong vườn nhà.

Anh Hồ Trung Hoàng ở ấp Long Quới, xã Long Thới trồng 6 công sầu riêng Ri 6 và nuôi 300 con gà thả vườn. Nguồn phân chuồng anh phải mua thêm từ nơi khác về ủ theo phương pháp mới do cán bộ dự án các bon thấp hướng dẫn như xây bồn gom phân, lắp hệ thống quạt thổi oxy vào chuồng ủ và trộn nấm Trichoderma hoặc Compost (của Trung tâm Ứng dụng nông nghiệp công nghệ cao Bến Tre) với 2kg tương ứng cho 1 tấn phân chuồng, nhằm tác động thêm vi sinh giúp phân ủ mau phân hủy. Thời gian ủ sau 1 tháng phân sẽ không còn mùi hôi, có thể dùng bón dưới tán sầu riêng, bưởi da xanh khi vào vụ, thúc cây trổ bông đậu trái.

Anh Hoàng chia sẻ, thực hành theo mô hình này tiện lợi, không tốn kém nhiều. Ưu điểm là sau 5 ngày xử lý được 80% mùi hôi của phân chuồng. Mỗi lần xử lý phân chỉ từ 1 - 2 ngày. Nếu đủ nguồn phân chuồng nguyên liệu 1,5 - 2 tấn/lần ủ, trong năm có thể ủ tới 10 lần. Mỗi cây trong vườn bón dưới tán 10 kg/cây (1 kg/m2).

"Từ năm 2016 áp dụng theo cách làm phân hữu cơ từ phân chuồng, tôi không phải mua phân NPK, DAP như trước, ước giảm được chi phí phân bón hơn 60%. Bà con trong xóm thấy tôi thực hành hiệu quả nên học hỏi, làm theo", anh Hoàng nói.

Một cách làm khác, ông Ba Sốt (Nguyễn Văn Sốt) ở ấp Tân Long 2, xã Tân Thành Bình, huyện Mỏ Cày Bắc có trại nuôi heo thịt 40 - 50 con và 10 công vườn trồng bưởi da xanh. Tham gia dự án các bon thấp, ông xây công trình xử lý phân, nước thải kiểu KT2 16m3, chi phí 18 triệu đồng, trong đó được hỗ trợ 3 triệu đồng.

So với mô hình dùng túi ni lông biogas như trước đây, ông khen cách làm mới kín đáo, an toàn, sạch sẽ, không có mùi hôi. Phân heo tươi thải ra sẽ đưa xuống hầm gas, hầm lọc 1 và qua hầm lọc 2 chứa trước khi nước thải ra tưới cho vườn bưởi.

Điều đáng nói là phần chất thải ra hầm thành bã bùn chính là phân hữu cơ bón cho bưởi, dừa ít bị sâu bệnh, trái đẹp, ngọt, thơm. Sau 6 tháng hầm ủ biogas được hút một lần, nhưng không đủ bón sau vườn. Ông Ba Sốt cho biết phải mua thêm 100 bao phân chuồng khô, 25.000 đ/bao để bón lót thêm.

Nhận thấy rõ hiệu quả, Ba Sốt cười khoe: "Cách làm hầm biogas kiểu mới đã giúp giảm được tới 70% chi phí mua phân NPK như trước đây. Điều tôi muốn nói là 10 công bưởi sau nhà đạt hiệu quả nhờ loại phân hữu cơ “nguyên chất” do tự mình làm, sau khi trừ chi phí sản xuất còn lời khoảng 700 triệu đồng/năm".

"Không chỉ riêng tôi, HTX Bưởi Tân Long 2 với 48 hộ thành viên đã áp dụng 100% mô hình chăn nuôi và xử lý chất thải tạo nguồn phân hữu cơ có nhiều lợi ích. Đây là điều kiện để HTX áp dụng qui trình canh tác bưởi da xanh theo hướng VietGAP, hạn chế tối đa xịt thuốc sâu để có trái ngon, an toàn", ông Ba Sốt nói thêm.